Author :
Abstract
Anadolu’da kurulmuş Türk Beylikleri içerisinde en büyüklerden bir tanesi olan Karamanoğulları, iki buçuk asır boyunca Orta Anadolu coğrafyasında hüküm sürmüştür. Bu Türk beyliği, büyük bir devlete dönüşmemiş olsa da beylik statüsünde İslam öncesi ve İslami dönemdeki Türk devlet yapısını kendi içerisinde benimseyerek sürdürmüştür. Devlet yapısının en önemli organı olan hanedan ailesi, veraset sistemi ve bu sisteme bağlı olarak yaşanan iktidar mücadeleleri önceki Türk devletlerinde olduğu gibi Karamanoğullarını da siyasi bağlamda derinden etkilemiştir. Özellikle iktidarın hanedan azalarının ortak hakkı olması bu mücadeleleri daha da yoğunlaştırmıştır. Bu çalışmada Karamanoğulları Beyliğinin veraset sistemi ortaya konularak bu saltanat sistemine bağlı olarak yaşanan taht mücadeleleri incelenmiştir.
Keywords
Abstract
Karamanids, one of the largest in the Anatolian principalities, It ruled for two and a half centuries in Central Anatolia. This Turkish principality, Although, the principality in the pre-Islamic status and turn into a big state in the Islamic period has continued to adopt the Turkish state structure in itself. The most important organ of the ruling family of the state structure, succession system and depending on the power struggle that took place in this system has a profound impact on the Karamanoğulları as in the previous Turkish governments. This study, succession system of Karamanids Principality and depending on the throne struggles experienced this rule system are examined.
Keywords
- AKSARAYÎ, Müsâmeretü’l-Ahbâr ve Müsâyeretü’l-Ahyâr, (Çev. Mürsel Öztürk), TTK Yayınları, Ankara 2000.
- ANONİM SELÇUKNÂME, (Çev. Feridun Nafiz Uzluk), Ankara 1952.
- ANONİM TEVÂRÎH-İ ÂL-İ OSMAN, (Nşr. F. Giese; Haz. Nihat Azamat), Marmara Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1992.
- ÂŞIKPAŞAZADE, Âşıkpaşazade Tarihi, (Haz. Kemal Yavuz ve M. A. Yekta Saraç), K Kitaplığı Yayınları, İstanbul 2003. 68 Saltanata geçmiş olan Karamanlı Beylerin iktidar sürelerinde değişkenlik arz etmektedir. Bazen aynı Bey’in birden fazla saltanat dönemi olduğu gibi müşterek saltanat evreleri de olmuştur. Bu yüzden tabloda verilen bilgilerin bazıları yakın tahmini tarihlerdir.
- BAŞKAN, Yahya, Karamanoğulları Beyliği, (Alâ’ed-din Ali Bey Dönemi 1357-1398), İnönü Üniversitesi SBE, Malatya 1999, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
- BAŞKAN, Yahya, Orta Anadolu’da Hâkimiyet Mücadelesi (1400- 1500), İstanbul Üniversitesi, SBE., İstanbul 2007, (Yayımlanmamış Doktora Tezi)
- BOGENBAYEV, Nurbolat-Aydın Calmirza, “Eski Türk Dünya Görüşündeki “Kut” ve “Karga” Kavramları”, Milli Folklor Dergisi, C. 13, S. 103, Güz 2014, s.69-79.
- CÜVEYNÎ, Tarih-i Cihan Güşa, (Çev. Mürsel Öztürk), KB. Yayınları, Ankara 1998.
- ÇETİN, Halil, “Osmanlı Saltanat Rüyaları ve Tarihi Bağlam”, Tarih İnceleme Dergisi, C. XXVII, S. 1, İzmir 2012, s. 37-68.
- DUKAS, Kroniği (1341-1462), (Çev. V. Mirmiroğlu), Kabalcı Yay., İstanbul 2013.
- EBÛ BEKR-İ TİHRANÎ, Kitab-ı Diyârbakriyye, (Çev. Mürsel Öztürk), KB. Yay., Ankara 2001.
- ERZİ, Adnan Sadık, “Akkoyunlu ve Karakoyunlu Tarihi Hakkında Araştırmalar,” Belleten, C. XVIII, S. 70, Ankara 1954, 179-221.
- ESTERÂBADÎ, Bezm u Rezm, (Çev. Mürsel Öztürk), KB. Yayınları, Ankara 1990.
- GÖK, Bilal, “Babailer İsyanı Ve Karaman Beyliği’nin Kurulmasına Etkisi”, Hikmet Yurdu Dergisi, C. 6, S, 11, Ocak-Haziran 2013, s.217-232.
- GÜLCAN, Al, Karamanoğullarının Kökenleri ve Selçuk-Osmanlılar Karşısında Kişilikleri, Eskişehir 1995.
- HADÎDÎ, Tevârih-i Âl-i Osman (1299-1523) , (Haz. Necdet Öztürk), Marmara Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1991.
- HOCA SADEDDİN EFENDİ, Tacü’t-Tevârih, C.III, (Haz. İsmet Parmaksızoğlu), Kültür Bakanlığı Yay., Eskişehir 1992.
- İBN ARABŞAH, Acâibu’l Makdûr, (Çev. Ahsen Batur), Selenge Yayınları, İstanbul 2012.
- İBN BÎBÎ, el-Evâmîrü’l-‘Alâ’iyye fî’l-Umûri’l-‘Alâ’iyye, C.I, (Çev. Mürsel Öztürk), KB. Yayınları, Ankara 1996.
- İBN KEMAL, Tevârih-i Âl-i Osman, C. VII, (Haz. Şerafettin Turan), 2. Baskı, TTK Yayınları, Ankara 1991.
- İBNÜ‟l-ADÎM, Buğyetü‟t-Taleb Fî Tarihi Haleb (Selçuklular Tarihi), (Haz. Ali Sevim), TTK Yayınları, Ankara 1989.
- İBNÜ‟L-ESİR, El-Kâmil Fi’t-Tarih, C. X, (Çev. Abdülkerim Özaydın), Bahar Yayınları, İstanbul 1987.
- İNALCIK, Halil, “ Osmanlılar’da Saltanat Verâseti Usûlü ve Türk Hâkimiyet Telâkkisiyle İlgisi,” AÜSBFD, C. 14, S. 1, Ankara 1959, s. 69-94.
- İNALCIK, Halil, Kuruluş Dönemi Osmanlı Sultanları (1302-1481), İSAM Yayınları, İstanbul 2010.
- KAFESOĞLU, İbrahim, “Selçuk’un Oğulları ve Torunları”, Türkiyat Mecmuası, S. 8, İstanbul 1958, s. 117-130.
- KAYMAZ, Neja, Anadolu Selçuklu Sultanlarından II. Gıyâsü’ddîn Keyhüsrev ve Devri, Ankara 1958.
- KOPRAMAN, Kâzım Yaşar, el-Aynî’nin Ikdu’l-Cumân’ında XV. Yüzyıla Ait Anadolu Tarihi İle İlgili Kayıtlar, AÜDTCF, Ankara 1971, (Yayımlanmamış Doktora Tezi).
- KÖYMEN, M. Altay, Büyük Selçuklu İmparatorluğu, C.I, TTK Yayınları, Ankara 2011.
- MEHMED NEŞRÎ, Kitâb-ı Cihânnümâ, C.I, ( Haz. M. Altay Köymen ve F. Reşit Unat), TTK Yayınları, Ankara 1995. NİZAMÜDDİN ŞAMİ, Zafernâme, (Çev. Necati Lugal), TTK. Yayınları, Ankara 1949. ORKUN, Hüseyin Namık, Eski Türk Yazıtları, TDK Yayınları, Ankara 2000. ORUÇ BEY TARİHİ, (Haz. Nihal Atsız), İstanbul 1972. ÖZAYDIN, Abdülkerim, Sultan Muhammed Tapar Devri Selçuklu Tarihi(498-511/1105-1118), TTK Yayınları, Ankara 1990. RÂVENDÎ, Râhat-üs-Sudûr ve Âyet-üs-Sürûr, C.I , (Çev. Ahmed Ateş), TTK Yayınları, 2. Baskı, Ankara 1999. REŞÎDÜDDİN, Câmiu„t-Tevârîh, (Çev. Erkan Göksu ve H. Hüseyin Güneş), Selenge Yayınları, İstanbul 2011. S. G. AGACANOV, Oğuzlar, (Çev. Ekber N. Necef ve Ahmet Annaberdiyev), 6 Baskı, Selenge Yayınları, İstanbul 2013. SAPANCALI HÜSNÜ, Karamanoğulları Hayât ve Vakâyi’ Tarihiyyeleri, (Haz. Nevzat Topal), Kömen Yayınları, Konya 2010. SEVİM, Ali -Erdoğan Merçil, Selçuklu Devletleri Tarihi, TTK SÜMER, Faruk, “Alâeddin Bey,” TDİA, C. 2, Türkiye Diyanet Vakfı Yay., İstanbul 1989, s.321-323. SÜMER, Faruk, “Anadolu’da Moğollar”, SAD, C. I, Ankara 1969, s. 1SÜMER, Faruk, “Karamanoğulları”, TDİA, C. 24, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul 2001, s. 454-460. ŞEREFÜDDİN ALİ YEZDÎ, Zafernâme, (Çev. Ahsen Batur), Selenge Yay., İstanbul 2013. ŞİKÂRÎ, Karamannâme, (Haz. Metin Sözen ve Necdet Sakaoğlu), Karaman Valiliği-Karaman Belediyesi Yayınları, İstanbul 2005. TAŞAĞIL, Ahmet, Göktürkler, C.III, TTK Yayınları, Ankara 2004. TEKİN, Talat, Orhon Yazıtları, TDK Yayınları, Ankara 2008. TEKİNDAĞ, Şehabeddin, XIII-XV. Asır Cenûbi Anadolu Tarihine Ait Bir Tedkik, İÜ. Edebiyat Fakültesi, İstanbul 1947, (Basılmamış Doktora Tezi). TEKİNDAĞ, Şehabeddin, “Karamanlılar,” İA, C. 6, MEB. Yay., İstanbul 1993, s.316-330. TEKİNDAĞ, Şehabeddin, “Şemsüddin Mehmed Bey Devrinde Karamanlılar”, Tarih Dergisi, C., XIV, S. 19, İstanbul 1964, s.81-98. TOGAN, Zeki Velidî, Umumi Türk Tarihine Giriş, 3 Baskı, İstanbul TURAN, Osman, Selçuklular Tarihi ve Türk-İslam Medeniyeti, Ötüken Yayınları, İstanbul 2008. TURAN, Şerafettin,“Fatih Mehmed Uzun Hasan Mücadelesi ve Venedik,” Tarih Araştırmaları Dergisi, C. III, S. 4-5, Ankara 1965, s. 71-121. UYUMAZ, Emine, Sultan I. Alâeddîn Keykubâd Devri Türkiye Selçuklu Devleti Siyasi Tarihi (1220-1237),TTK Yayınları, Ankara 2003. UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı, “Karamanoğulları Devri Vesikalarından İbrahim Beyin Karaman İmareti Vakfiyesi,” Belleten, C. I, TTK Basımevi, Ankara 1937, s.56-164. UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı: Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu Devletleri, TTK Yayınları, Ankara 2011. UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı, Osmanlı Tarihi, C. II, TTK Yayınları, ÜNAL, Tahsin, Karamanoğulları Tarihi, Berikan Yay., Ankara 2001, ZACHARİADOU, Elizabeth, “Karamanoğlu I. İbrahim Bey’in Saltanatının İlk Yılları,” Tarih İncelemeleri Dergisi, S. XIV, İzmir 1999, s. 261-270.
