BÜVEYHİLER DÖNEMİ’NDE BAĞDAT’TA DOĞAL AFETLER, GÖK OLAYLARI VE GARİP HADİSELER (H.333-447/M.945-1055)
Author:
Abstract
İran’ın Deylem bölgesinden gelerek 945 tarihinde Sünnî Abbasî Halifeliğinin başkenti Bağdat’ı ele geçiren Şiî Büveyhîlerin buradaki hakimiyeti 1055 tarihinde Selçuklu hükümdarı Tuğrul Bey’in gelişine kadar sürmüştür. Büveyhilerin Bağdat’taki yaklaşık bir asırlık hakimiyetleri esnasında doğal afet türünden birçok hadise meydana gelmiştir. Depremler, atmosferik yani meteorolojik sebeplerden oluşan don, şiddetli fırtına, çok ender şahit olunan ve oluştuktan sonra da bitki örtüsü ve sulama sisteminin olumsuz etkileyen kar yağışı, büyüklüğü ile ilgili abartılı tasvirlerin yapıldığı dolu yağışı, günlerce süren yağışlar muhtemelen Fırat ve Dicle nehirlerinin kaynaklarını teşkil eden bölgelerdeki ani kar erimelerinin sebep olduğu ani sel baskınları, yağış yetersizliği, iç çekişmeler ve don hadiselerinin sebep olduğu kıtlık ve kuraklık gibi olaylar Büveyhiler döneminde Bağdat’ın karşı karşıya kaldığı önemli doğal afetlerdir. Bunların yanı sıra dinî, siyasî çekişmeler ve asayiş sorunlarından kaynaklanan beşerî afet türünden yangınlar da Büveyhîler dönemi Bağdat’ını önemli ölçüde etkilemiştir. Afetler dışında araştırmamızda kayıtları tarihçiler tarafından tutulan, yıldız kayması olarak adlandırılan göktaşlarının düşüşü, uzun süre gökyüzünde müşahede edilen yıldızlar/kuyruklu yıldızlar ve halk arasında yayılan, ilginç olduğu için de kaydedilen bazı garip hadiseler de incelenmiştir.
Keywords
Abstract
Coming from Daylam Region of Iran, Shiite Buwayhids conquered Baghdad that was the capital city of Sunni Abbasid Caliphate, in 945 and they continued their dominance in that place until the arrival of Saljuk ruler lord Tughrul in 1055. Many types of natural disasters occurred during almost a century of Buwayhids’ dominance in Baghdad. Earthquakes, freezes occurred as a result of meteorological reasons, severe storms, rarely witnessed snowfall after occurring of which, it adversely affects the vegetation and the irrigation system, the hail whose size was exaggeratedly depicted, rain lasted for days on, sudden floods probably caused by sudden snow melt in the region constitutes the source of the Euphrates and Tigris rivers, rainfall deficiency, internal strife and frost events that caused such as famine and drought events, are the important natural disasters that Baghdad faced during Buwayhids era. Besides these, religious and political conflicts and also the fires arising from the policing issues as a type of human disasters have significantly affected Buwayhids era’s Baghdad.In our survey, besides the disaster recorded held by historians, the decline of meteors as the so-called falling star, the stars observed long time in the sky/comets and some strange events that were spread among the people and been saved because of been interesting, have also been examined.