TÜRKÇE ÖĞRETMENİ ADAYLARININ DİNLEME ÜSTBİLİŞ STRATEJİLERİNE İLİŞKİN BİR DEĞERLENDİRME: RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ
Author:
Abstract
Bu araştırmada, Türkçe öğretiminde temel dil becerilerinden biri olan dinleme becerisine ilişkin üstbilişsel stratejilerin kullanımlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Betimsel tarama modeliyle gerçekleştirilen araştırmanın çalışma grubu seçkisiz örnekleme yöntemlerinden basit seçkisiz örnekleme yoluyla belirlenmiştir. Katılımcılar; 2017-2018 akademik yılında Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Türkçe Öğretmenliği Bölümünde 1., 2., 3. ve 4. sınıfta öğrenim gören toplam 223 öğretmen adayından oluşmaktadır. Araştırma verileri Dinleme Üstbiliş Stratejileri Ölçeği aracılığıyla toplanmıştır. Dikkat, planlama-değerlendirme ve problem çözme olmak üzere üç boyuttan oluşan bu ölçme aracıyla Türkçe öğretmeni adaylarının dinleme üstbilişsel stratejilerinin; cinsiyet, sınıf düzeyi, anne-baba eğitimi düzeyi, haftalık okunan sayfa sayısı ve yıl içerisinde okunan kitap sayısı değişkenleri açısından manidar düzeyde farklılık gösterip göstermediği incelenmiştir. Verilerin analizinde iki değişken arasındaki anlamlılığı test etmek için t testi, ikiden fazla değişken arasındaki anlamlılığı test etmek için de tek yönlü varyans analizi (One Way Anova) kullanılmıştır. Araştırma sonucunda Türkçe öğretmeni adaylarının dinleme üstbilişsel stratejilerinin kullanımının dikkat boyutunda erkek öğretmen adayları lehine manidar düzeyde farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Sınıf düzeyi değişkenine göre ölçeğin toplamı ve dikkat boyutunda 1.sınıf ile 4. sınıf düzeyinde 1. sınıf lehine manidar farklılık olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Baba eğitim düzeyine göre öğretmen adaylarının üstbilişsel stratejileri benzer niteliklere sahipken anne eğitim düzeyi değişkeni açısından ölçeğin toplamı, problem çözme ve dikkat boyutunda anne eğitim düzeyleri ilkokul olan öğretmen adayları lehine manidar düzeyde farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Yıl içerisinde okunan kitap sayısı değişkeni açısından ise problem çözme boyutunda yıl içerisinde 10 ve üzeri kitap okuyanların lehine manidar düzeyde farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Buna karşın haftalık okunan sayfa sayısı değişkeni açısından ise öğretmen adaylarının dinleme üstbilişsel stratejilerini kullanımlarının benzer olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
This study aimed to examine the use of metacognitive strategies related to listening skill which is one of the basic language skills in teaching Turkish. The study group of the research which was conducted with descriptive survey model was determined by simple random sampling that is one of the random sampling methods. Participants consisted of 223 prospective teachers who were studying in their 1st, 2nd, 3rd and 4th years in Turkish Language Teaching Department at Recep Tayyip Erdoğan University in the 2017-2018 academic year. The study data were collected through the Listening Metacognitive Strategies Scale. Whether the listening metacognitive strategies of prospective Turkish teachers differed significantly in terms of the variables of gender, grade level, parental education level, number of pages read weekly and number of books read during the year was analyzed using this scale which consisted of three dimensions: attention, planning-evaluation and problem solving. In the analysis of the data, t-test was used to test the significance between two variables, and one-way analysis of variance (One Way Anova) was used to test the significance of more than two variables. As a result of the research, it was found that the use of listening metacognitive strategies of prospective Turkish teachers showed a significant difference in the dimension of attention in favor of male prospective teachers. On the other hand, in terms of grade level variable, it was determined that there was a significant difference in the total of the scale and in the dimension of attention in favor of 1st year students. While the metacognitive strategies of prospective teachers according to father education level had similar characteristics, it was found that the total of the scale differed significantly in terms of the mothers education level variable in the dimensions of problem solving and attention in favor of the prospective teachers whose mother education levels were primary school. In terms of the number of books read during the year, it has been found a significant difference in the dimension of problem solving in favor of the participants who read 10 or more books during the year. On the other hand, it was concluded that prospective teachers’ use of listening metacognitive strategies was similar in terms of the number of pages read weekly variable.