Author:
Abstract
Belirli davranışsal norm ve değerleri benimseyip aşılayan, gerçek ya da hayali bir geçmişle süreklilik gösteren ve genellikle yaygın biçimde benimsenen ritüeller ya da başka sembolik davranış biçimleriyle ilişkili toplumsal pratikler kümesi olarak tanımlanan gelenek Toplumların hayatını ve davranış biçimlerini etkileyen en önemli etkenlerden bir tanesidir. Moğolların sıklıkla uyguladıkları Leviratus geleneği de Moğol örf, adet ve geleneğinin önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Bu nedenle biz bu çalışmada söz konusu geleneğe bu noktayı nazardan bakarak bir durum değerlendirmesi yapmaya çalıştık. Ancak İlhanlı hükümdarları ile birlikte İlhanlı devleti bünyesindeki Moğol unsurlarında Gâzân Han’dan itibaren İslam medeniyetine doğru güçlü bir değişim ve dönüşüm yaşanmasına rağmen bu geleneğe başvuruda bir azalmamın olmaması bizim dikkatimizi çekti. Çalışmamızda yöntem olarak konunun daha iyi anlaşılması için Moğolların evlenme hukukuna kısaca değindikten sonra Hülagu Han’dan Ebu Said Bahadır Han’a kadar İlhanlı hükümdarlarının yaptıkları evlilikler arasından Leviratus örneklerini kronolojik sırasıyla hatunlar üzerinden inceledik. İlhanlı hükümdarlarının bu gelenekle evlendikleri hatunlar; Dokuz Hatun, Tuktay Hatun, Bûlûgân Hatun, Uruk Hatun, Döndi Hatun, Tuday Hatun, Araka İgaçi Hatun, Padişâh Hatun ve Kirman Hatun gibi isimlerdir. İlhanlı Devleti’nin iç siyasetinde önemli roller oynayan bu hatunların hangi soy ve kabileye mensup oldukları ve İlhanlı hükümdarlarının üzerinde nasıl bir etkiye sahip olduklarının anlaşılması için bu hatunları teker teker ele alarak Leviratus geleneğinin ne şekilde ortaya çıktığını inceledik.
Keywords
Abstract
Tradition, defined as a set of social practices that adopt and instill specific behavioral norms and values, continuity with a real or imaginary past and often associated with commonly adopted rituals or other symbolic forms of behavior, is one of the most important factors affecting societies' lives and behavior patterns. The Leviratus tradition, which is frequently applied by the Mongols composes an important part of the Mongolian traditions, customs and traditions. Therefore, in this study, we tried to make a situation assessment by looking at this point in terms of the tradition in question. However, despite the strong change and transformation from the Ghazan Khan to the Islamic civilization in the Mongolian elements within the Ilhanli state, together with the Ilhanid rulers, we have noticed that there is no decrease in application to this tradition. In our study in order to understand the subject as a method after briefly touching on the laws of marriage of Mongols, we examined Leviratus samples in chronological order on the ladies among the marriages of İlhanlı rulers from Hülagu Han to Abu Said Bahadır Han. The ladies whom the Ilhanid rulers married with this tradition such as; Dokuz Hatun, Tuktay Hatun, Bûlûgân Hatun, Uruk Hatun, Döndi Hatun, Tuday Hatun, Araka Igaci Hatun, Padişâh Hatun and Kirman Hatun are names . In order to understand the lineage and tribe of these women who played important roles in the domestic politics of the Ilkhanid State and how they had an impact on the Ilhanian rulers, we examined these ladies one by one and examined how the Leviratus tradition emerged