Author :
Abstract
Kırsal alanda toplum kalkınması için etkili sosyal hizmet müdahaleleri kırsal alana özgü uzmanlaşmayı gerektirir. Bu noktada sosyal hizmet uzmanlarının mikro, mezzo ve makro düzey müdahalelerinin odağındaki temel dayanak noktalarından biri kültürdür. Özellikle geleneksel uygulamaları, inançları, değerleri, ilişki örüntülerini ve iletişim kurma biçimlerini şekillendiren kültür, yerele ulaşmada anahtar rol oynar. Sosyal hizmet uygulamalarında yerel bağlamı anlamak; yerele özgü ihtiyaçların, sorunların ve kaynakların belirlenmesinde oldukça önemlidir. Bu nedenle kırsal sosyal hizmet uygulamalarında kırsal alanın kültürel özelliklerine duyarlı hizmet geliştirilmesi ve kırsal alan uygulayıcılarının da kültürel olarak yetkin olmaları önem arz eder. Buradan hareketle mevcut çalışmanın temel amacı, kırsal alanda toplum kalkınması için kültürel yetkinliğin önemini sosyal hizmet perspektifinden açıklamaktır. Bu derleme çalışma sonucunda sosyal hizmet uzmanlarına kültürel yetkinliği geliştirmeyi, yaşam boyu öğrenmenin bir parçası olarak görmeleri; her müracaatçı grubunun kültürünü tanıyarak farklılıkların zenginlik olduğunu benimsemeleri önerilebilir.
Keywords
Abstract
Effective social work interventions for community development in rural areas require specialization peculiar to rural areas. At this point, one of the main anchor of social workers at the focus of micro, mezzo and macro level interventions is culture. Culture, in particular, which shapes traditional practices, beliefs, values, relationship patterns and forms of communication plays a key role in reaching the locals. Comprehension of local context in social work practices is highly significant in determination of needs, problems and resources peculiar to the local. Hence, it is important in social work practices to develop service which is sensitive to cultural characteristics of the rural area and for rural practitioners to be culturally competent. From this point of view, the main objective of the current study is to explain the importance of cultural competence for rural community development from social work perspective. As a result of this review study, it is suggested for social workers to improve cultural competency, to regard it as a part of lifelong learning, and to embrace the differences and consider them as wealth by recognizing the culture of each group of clients.
Keywords
- sorunları gibi yaşam koşullarının iyileştirilmesi ile ilgilidir (Kaypak, 2012;
- Tolunay ve Akyol, 2006). Ayrıca toplum kalkınması için sosyal değişim
- yapının varlığına ihtiyaç vardır (Geray, 1968). Bu toplumsal yapının oluşması
- 2009; Kiper ve Yılmaz, 2008). Kırsal Alanda Toplum Kalkınması İçin Sosyal Hizmet İlk sosyal hizmet uygulamalarının kentsel alanlarda daha çok
- 2015). Kırsal sosyal hizmet uygulamaları ise kentsel alan uygulamaları ile
- çözümüne odaklanmaktadır (NASW, 2009; Daley, 2010). Ayrıca bu
- oluşturulmasını da hedefler (NASW, 2009). Tüm bu boyutları ile bireyin ve
- Streeter, 2004). Toplum kalkınmasının faaliyet alanları, kırsal alanda toplum
- çıkmaktadır (Geray, 1968). Bu faaliyet alanlarından ilki, kalkınmayı engelleyici
- (Geray, 1968). Bu iki faaliyet alanı kırsal sosyal hizmet uygulamalarının
- tanımlanmaktadır (Teater, 2014). Bu noktada özellikle belirtilmelidir ki Tablo
- 1992). Zira Koçyıldırım (1987) toplumla çalışmadaki amaçların
- 6- Toplumun ortak ihtiyaç ve sorunlarıyla ilgili çabalarına destek olmak (Koçyıldırım, 1987; 1992) İster kentsel isterse kırsal alanda toplum kalkınmasının sistem kuramı ve
- (Teater, 2014). Bu sistemlerin iletişime ve etkileşime geçtiği noktalarda ortaya
- çıkan sorunların çözümü esas alınır (Duyan, 2010). Sistemlerin uyumlu bir
- (Teater, 2014). Bu bağlamda inanç sistemleri, politik ve yasal sistemler de
- perspektiften bakabilmek mümkün hale gelir (Koçyıldırım, 1987). Toplum kalkınmasının hedefinde değişim ve gelişim için müdahalede
- destekler (Koçyıldırım, 1987). Toplumla çalışma olarak da adlandırılan makro
- ilerici bir değişim amaçlanır (Keçeci, 2017). Toplumla çalışma; toplumun üyelerinin aidiyetini geliştirme, düşünme,
- sağlamaya yönelik bir sosyal hizmet yöntemidir (Koçyıldırım, 1987;
- Koçyıldırım, 2001). Bu amaçla toplumla çalışma, toplumun değişimi ve
- gerçekleşeceğine inanılır (Koçyıldırım, 1992). Bu anlamda toplumla çalışma,
- olduğunu savunur (Koçyıldırım, 1987). Bu bağlamda hem toplumun müracaatçı
- olarak katılımı toplum kalkınması açısından önem arz eder (Koçyıldırım, 1987;
- Yolcuoğlu, 2014). Kırsal Alanda Toplum Kalkınması İçin Kültürel Yetkinlik Kırsal sosyal hizmete ilişkin farklı bakış açılarına dayalı farklı tanımlar
- bulunmaktadır (Daley, 2015; Oleveson, Conway ve Shaver, 2004). Bu farklılık
- büyüklüğünün altını kırsal alan olarak tanımlamaktadır (Daley, 2010; Oleveson,
- Conway ve Shaver, 2004). Bu bakış açısına paralel olarak gelişen kırsal sosyal
- (Daley, 2010; Pugh ve Cheers, 2010). Bu bakış açısı paralelinde kır ya da
- 2010). Bu tanımlama kırsal kültüre sahip olmayı odağa aldığı için değerli
- kalkınmasında kültürel yetkinliğe önem verilmektedir (Daley, 2010; Oleveson,
- Conway ve Shaver, 2004; Pugh ve Cheers, 2010). Kültür, temelde davranış ve düşünce normlarını şekillendiren kapsamlı
- Dunne, 2007). Bir toplumun kültürü tarihsel geçmişten, geleneklerden,
- bağlantılıdır (NASW, 2015). Bu nedenle toplum içinde tamamen homojen bir
- nesilden nesile aktarılmaktadır (Sheafor ve Horejsi, 2011). Kırsal alanda
- ihtiyaçlara odaklanmak mümkün olmaktadır (Yaman ve Akyurt, 2013). Diğer yandan kültürel yetkinlik, sosyal hizmet uzmanlarının çokkültürlü
- 2011). Bu bağlamda kültürel yetkinlik kültüre özgü bilgi sahibi olmayı, davranış
- NASW (2015)’ye göre ise kültürel yetkinlik, bireylerin ve sistemlerin her
- (2010) de uygulamada öznelliğin ve farklılıklara saygı duymanın yeterli
- esnekliği ve yaratıcılığı da gerektirmektedir (Scales ve Streeter, 2004). Kırsal alanda kültürel yetkinlik ise dil, sosyal statü, ırk ve etnik köken,
- (Davis ve Donald, 1997). Kırsal alanda kültürel yetkinliğin önemli bir boyutu,
- öne çıkmaktadır. Bu bağlamda NASW (2015) tarafından oluşturulan kültürel
- biçiminde sıralanmaktadır (NASW, 2015). Kültürel yetkinlik standartları kırsal
- da ışık tutar (NASW, 2015). Sosyal çeşitlilik ile bağlantılı olan kültürel yetkinlik standartları sosyal
- grupların haklarının korunmasında da etkilidir (NASW, 2015). Böylece kültürel
- İçermeci bir yaklaşımla kurumların ve toplulukların varlık göstermesi ve sürdürülebilirliği için sorumluluk üstlenmek (NASW, 2015)
- belirleyicilerinden biri kültürel yetkinlikleridir. Zira NASW (2015)’nin kültürel yetkinlik standartlarından da anlaşıldığı
- Birleşmiş Milletler. (1955). Toplum kalkınması aracı ile sosyal gelişme (Çev. Salih Nejat Candan). Ankara: SSYB Yayınları.
- Can, M., & Esengün, K. (2007). Avrupa Birliği kırsal kalkınma programlarının Türkiye’nin kırsal kalkınması açısından incelenmesi: SAPARD ve IPARD örneği. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 24(2), 43-56.
- Çekiç, T. İ. & Ökten, A. N. (2009). Sosyal sermaye perspektifinden kırsal kalkınma sorunsalına yeniden bakış. Megaron, 4(3), 203-213.
- Daley, M. R. (2010). A conceptual model for rural social work. Contemporary Rural Social Work, 2(1), 1-7.
- Daley, M. R. (2015). Rural social work in the 21st century. Chicago, IL, US: Lyceum Books.
- Davis, P., & Donald, B. (1997). Multicultural counseling competencies: Assessment, evaluation, education and training, and supervision. Thousand Oaks CA: Sage Publications.
- Duyan, V. (2010). Sosyal hizmet temelleri, yaklaşımları ve müdahale yöntemleri. Ankara: Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Yayını.
- Geray, C. (1968). Toplum kalkınmasının ekonomik ve sosyal yönleri. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (19), 155-166.
- Gilbert, J., Goode, T. D. & Dunne, C. (2007). Curricula enhancement module: Cultural awareness. Washington, DC: National Center for Cultural Competence, Georgetown University Center for Child and Human Development.
- Gülümser, A. A., Levent, T. B., & Nijkamp, P. (2010). Türkiye'nin kırsal yapısı: AB düzeyinde bir karşılaştırma. İtü Dergisi/A: Mimarlık, Planlama, Tasarım, 9(2), 133-144.
- Kaypak, Ş. (2012). Ekolojik turizm ve sürdürülebilir kırsal kalkınma. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14(22), 11-29.
- Keçeci, G. (2017). Makro sosyal hizmet uygulamasında kullanılan modeller, teknikler ve sosyal hizmet uzmanlarının rolleri. Toplum ve Sosyal Hizmet, 28(1), 187-201.
- Kiper, T., & Yılmaz, E. (2008). Şarköy-Kumbağ arasında kırsal kalkınmayı destekleyici turizmin olabilirliği ve yerel halkın rolü. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 5(2), 159-168.
- Koçyıldırım, Ş. (1987). Sosyal yardımlaşma ve dayanışma faaliyetleri ile sosyal refah hizmetlerine halkın katılma eğilimleri. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Koçyıldırım, Ş. (1992). Toplumsal hizmetlerde halk katılımı. Ankara: Özel basım.
- Koçyıldırım, Ş. (2001). Kentleşme sürecinde halk katılımı ve sosyal hizmet. İçinde Sosyal Hizmet Sempozyumu: Toplumsal Gelişme ve Değişme Sürecinde Sosyal Hizmet (s. 330-337). Ankara: Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu ve Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksekokulu.
- Midgley, J. & Livermore, M. (2005). Development theory and community practice. M. Veil (Ed.), The handbook of community practice, 153-168. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
- NASW. (2015). Standards and indicators for cultural competence in social work practice.https://www.socialworkers.org/LinkClick.aspx?fileticket=PonPT DEBrn4%3D&portalid=0 (Erişim Tarihi: 29.04.2019).
- Oleveson, J., Conway, P. & Shaver, C. (2004). Defining rural for social work practice and research. In T.L. Scales, C.L. Streeter (Edt), Rural social work: Building and sustaining community assets (2.Edition, pp. 9-20). New Jersey: Wiley.
- Özgür, Ö. (2010). Çokkültürcü sosyal hizmet: Eleştirel bir bakış. Toplum ve Sosyal Hizmet, 21(2), 89-104.
- Piché, T. & Brownlee, K. (2015). The development of dual and multiple relationships for social workers in rural communities. Contemporary Rural Social Work, 7(2), 57-70.
- Pugh, R., & Cheers, B. (2010). Rural social work: An international perspective. Portland: Policy Press.
- Rank, M. R., & Hirschl, T. A. (1993). The link between population density and welfare participation. Demography, 30(4), 607-622.
- Scales, T.L. & Streeter, C. L. (Eds.) (2004) Asset building to sustain rural communities, Thomson: Belmont, CA.
- Sheafor, B.W. & Horejsi, C. J. (2011). Techniques and guidelines for social work practice. Boston: Pearson.
- Teater, B. (2014). An introduction to applying social work theories and methods. UK: McGraw-Hill Education.
- Tolunay, A., & Akyol, A. (2006). Kalkınma ve kırsal kalkınma: Temel kavramlar ve tanımlar. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 2, 116-127.
- Yaman, Ö. M., & Akyurt, M. A. (2013). Sosyal hizmette kültürel yaklaşım: 2011 Van depremi örneği. Sosyoloji Dergisi, 3(26), 105-144.
- Yolcuoğlu, İ.G. (2014). Bireylerle, ailelerle, gruplarla ve toplumla sosyal hizmet. İstanbul: Nar Yayınevi.
