Author :
Abstract
VI. yüzyıl, Mezopotamya hâkimiyeti için doğu sınırında asırlar boyu Sasanilere karşı mücadele içerisinde olan Bizans İmparatorluğu için ayrı bir önem ifade etmektedir. İmparatorluk, özellikle bu yüzyılın başında güçlü kalesi Amid (Diyarbakır)’i Sasanilere kaybettikten sonra (504), doğu sınır politikasında önemli değişikliklere gitti. İmparator Anastasius döneminde (491-518) alternatif istihkâm şehri Dara, iki taraf arasında var olan anlaşmaya aykırı olmasına rağmen üç yıl gibi kısa bir süre içerisinde doğu sınır güvenliği için inşa edildi. Anastasius’un Mezopotamya sınırını takviye konusunda gösterdiği çaba, VI. yüzyılın ilk çeyreğinde tahta oturan I. Justinian döneminde (527-565) de tüm hızıyla sürdürüldü ve yapılan istihkâmlar takviye edildi. Bu makalenin problemi, İmparator I. Justinian’ın ilk imparatorluk yıllarında takip ettiği Mezopotamya sınır politikasını tespit etmektir. Bu çerçevede Belisairus’un doğu sınırına atanmasıyla meydana gelen hareketlilik, Bizans İmparatorluğu’nun uzun zaman sonra rakipleri Sasanilere karşı bu sınırda elde ettikleri Dara Zaferi (530), Callanicum (Rakka) Savaşı (531) ve hemen akabinde iki taraf arasında imza edilen Sosuz Barış (532) gibi bu dönemin önemli olayları vesilesiyle imparator Justinian’ın ilk hakimiyet yıllarında takip ettiği Mezopotamya sınır politikasının esasları belirlenmeye çalışılacaktır.
Keywords
Abstract
The VI. century has a special importance for the Byzantine Empire, which for centuries fought against the Sassanians for the domination of the frontier region of Mesopotamia. At the beginning of this century, after losing the strong fortress of Amid (Diyarbakır) in 504, the Byzantine Empire made significant changes in its policy concerning the Eastern border. In the period of Anastasius (491-518) the fortified city of Dara was built in the short span of three years despite the fact that this action was contrary to existing agreements between the two powers. The efforts of Anastasius to strengthen the Mesopotamian border were continued in the period of Justinian (527-565) who ruled in the second quarter of the sixth century. The problem of this article is to identify border policy of Mesopotamia of Justinian I. In this context, it’ll be try to determine the principles of Mesopotamia border policy which Justinian followed in his first years on the occasion the events such as the activities on the Eastern border after Belisarius had been given command east border, the Battle of Dara (530), which resulted in the first Byzantine victory over the Sassanians in a long time; the fight that in the sources goes under the name of War of Callinicum (Rakka) (531); and the Eternal Peace that was signed immediately afterwards by the two powers (532).
Keywords
- CAMERON, Averil, Procopius and The Sixth Century, Duckworth, 1985, University of California Press.
- CROKE, Brian-CROW, James, “Procopius and Dara” Journal of Roman Studies, vol. 73 , (1983), s. 143-159.
- DIGNAS, Beate-WINTER, Engelbert, Rome and Persia in Late Antiquity: Neigbours and Rivals, Cambridge, 2007, Cambridge University Press.
- DODGEON, Michael H.,-LIEU, Samuel N. C., The Roman Eastern Frointer And The Persian Wars, (A.D. 226-363), A Documantary History, New York, 1994, Routlege Press.
- ABU’L FEREC, İBNU’L İBRİ, Gregory Abu’l Ferec (Bar Habreus), Abu’l-Farac Tarihi , (çev. Ö. R. Doğrul), Ankara, 1999, TTK yay.
- GREATREX, Geoffrey, “Byzantium and the East in the Sixth Century”, The Cambridge Companion to the Age of Justinianos, (ed. M. Maas), Cambridge 2005, s. 477-510.
- HONIGMANN, Ernest, “Nasibin”, İslam Ansiklopedisi, c. IX, Eskişehir, 1997, s. 99-103.
- JOHN MALALAS, The Chronicle of John Malalas, (ing. çev. E. Jeffreys, M. Jeffreys, R. Scott, Brian Croke, Jenny Ferber, Simon Franklin, Alan James, Douglas Kelly, Ann Moffatt, Ann Nixon), Melbourne, 1986, Australian Association for Byzantine Studies.
- MARTIN, Christopher Lillington, “Procopius on Roman, Persian And Gothic Strategy Near Dara & Rome”, Lampeter Working Papers in Clasisics Draft Only, Leiden, 2008, s. 1-16.
- MARTIN, Christopher Lillington, “Where Was The Fortified Site of Mindous Constructed?” Master of Studies in Late Antique and Byzantine Studies, Trinity Term 2012, s. 1-22.
- MSIHA ZHA, Erbil Vekayinamesi, (çev. E. Sever), İstanbul, 2002
- OSTROGORSKY, Georg, Bizans Devleti Tarihi, (çev. F. Işıltan), Ankara, 2011, TTK yay.
- SHAHID, Irfan, Byzantium and the Arabs in the Sixth Century, Volume I, Washington, 1995, Dumbarton Oaks Research Library and Collection.
- TEALL, John L. “The Barbarians in Justinianos's Armies” Speculum, vol. 40, no. 2, April 1965, s. 294-322.
