SOSYAL BİLGİLER ÖGRETMEN ADAYLARININ KUT’ÜL AMARE SAVAŞINA İLİŞKİN ALGILARININ METAFORLAR YOLUYLA ANALİZİ
Author :
Abstract
Bu çalışmanın amacı; sosyal bilgiler öğretmen adaylarının kut’ül amare savaşına ilişkin algılarını metafor analizi yoluyla incelemektir. Araştırma verileri sosyal bilgiler programına devam eden 150 (1., 2. 3. ve 4. sınıf ) öğretmen adaylarından toplanmıştır. Araştırmanın verileri yarı yapılandırılmış açık uçlu soru formu aracılığıyla toplanmıştır. Katılımcılardan “Kut’ül Amare savaşı…. gibidir. Çünkü ….” ifadesini metafor kullanarak doldurmaları istenmiştir. Katılımcıların Kut’ül amare savaşı kavramına ilişkin ürettikleri metaforlar ve mantıksal dayanakları araştırmanın temel veri kaynağını oluşturmuştur. Öğretmen adaylarından elde edilen bu verilerin çözümlenmesinde betimsel analiz ve içerik analizi tekniği birlikte kullanılmıştır. Üretilen tüm metaforlar ve gerekçeleri incelenerek ortak özellikleri tespit edilmiş ve bunları temsil edebileceği düşünülen temalar oluşturulmuştur. Elde edilen veriler ışığında sosyal bilgiler öğretmen adaylarının kutül amare savaşı kavramına ilişkin 61 geçerli metafor geliştirdikleri anlaşılmıştır. Bu metaforlar 6 tema çerçevesinde değerlendirilmiştir. Bunlar; “kazanılan büyük zafer olarak kutül amare savaşı”, “bağımsız yaşama arzusu olarak kut’ül amare savaşı”, “mücadele olarak kut’ül amare savaşı”, “geçmişin bilgisi olarak kut’ül amare savaşı”, “yıkım olarak kut’ül amare savaşı”, “umut olarak kut’ül amare savaşı” dır. Araştırma sonucunda sosyal bilgiler öğretmen adaylarının geliştirdikleri metaforlar arasında ilk sırayı kazanılan büyük zafer olarak kut’ül amare savaşı metaforu oluşturmaktadır. Kullanılan metaforların fazlalığı ve metaforların birbirinden farklı olması öğrencilerin kut’ül amare savaşı kavramına ilişkin algısının gelişmiş olduğunun bir sonucudur.
Keywords
Abstract
The purpose of this study is to analyse the perceptions of the social studies teacher candidates about kutül amare war through the analysis of metaphors. The data of the research were collected from 150 teacher candidates(1.2.3. and 4. grades) who continue in their social studies program. The participants were asked to answer questions such as “Kutül Amare war is like ….. .Because …” by using metaphors. These metaphors they produced and their logical bases formed the basic data source of the research. While resolving the data collected from the candidates, descriptive analysis and content analysis techniques were used. All the metaphors produced and their reasons were analysed, their common qualities were identified and the themes which are thought as the representatives of those metaphors were formed. In the light of the data obtained it is understood that social studies teacher candidates could produce 61 valid metaphors about kutül amare war. These metaphors were evaluated within 6 themes. Those are; “kutül amare war as a big victory won” “kutül amare war as a desire tol live independently” “kutül amare war as a struggle” “kutül amare war as the history information” “kutül amare war as a demolition “ kutül amare war as a hope”. As a result of the study, among the metaphors produced by the candidates “kutül amare war as a big victory won” took the first place. The excessive and diversive use of metaphors is the result of students’ having an enhanced cognition about kutül amare war.
Keywords
- Akınoğlu, O. ve Arslan, Y. (2007) Türkiye’de Ortaöğretim Öğrencilerinin Tarih Kavramlarını Kazanma Durumu ve Değerlendirilmesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 18, 137-154.
- Arslan, M. ve Bayrakçı, M. (2006) Metaforik Düşünme ve Öğrenme Yaklaşımının Eğitim ve Öğretim Açısından İncelenmesi, Milli Eğitim, 171, 100-108.
- Candan, A. S. ve Koçer, Ö. (2013) Tarih Derslerinde Kavramların Algılanma Düzeylerine İlişkin Bir Değerlendirme. Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 2(1) 353- 374.
- Candan, A. S. (2009) Tarih Derslerinde Kavramlar ve Öğretimi (M. Demirel ve İ. Turhan Ed.) Tarih Öğretim Yöntemi (pp. 130-145) Ankara, Nobel Yayıncılık.
- Cerit, Y. (2008) Öğretmen Kavramı İle İlgili Metaforlara İlişkin Öğrenci, Öğretmen ve Yöneticilerin Görüşleri, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4) 693-712.
- Demircioğlu, İ. H. (2010) Tarih Öğretiminde Öğrenci Merkezli Yaklaşımlar, Ankara, Anı Yayıncılık.
- Dilek, D. (2007) Tarih Derslerinde Öğrenme ve Düşünce Gelişimi, Ankara. Nobel Yayıncılık.
- Dinç, E. (2006) Tarih Eğitimcilerinin Mevcut Lise Tarih Müfredat Programı ve Tarih Öğretiminin Amaçları Hakkındaki Görüşleri, Ahi Evren Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 263-276.
- Doğan, Y. (2015) 100. Yılında Öğretmen Adayları ve Öğrencilerin Bakışıyla Çanakkale Savaşları: Bir Metafor Araştırması, Turkish Studies – International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkich Volume 10/3 Winter p. 369- 386, ISSN: 13082140,www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8035
- Güler, A. ve Halıcıoğlu, B. vd. (2013) Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara. Seçkin Yayıncılık.
- Kanatlı, F. ve Schreglmann, S. (2017) İlkokul ve Ortaokul Öğrencilerin Savaş ve Barış Kavramlarına Yönelik Metaforik Algıları, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14/37, s.127-146.
- Keçe, M. (2014) Tarih ve Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Bazı Tarih Kavramlarına İlişkin Algılarının Metaforlar Yoluyla Analizi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(4) 143- 156.
- Kılcan, B. (2013) Sosyal Bilgiler Öğretim Programlarında Yer Alan Değerlere İlişkin Öğrenci Algılarının İncelenmesi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
- Lakoff, G. ve Johnson, M. (2005) Metaforlar, Hayat, Anlam ve Dil (Demir, G. Çev.) İstanbul. Paradigma Yayınları.
- Mutluer, C.(2014) Edebiyat Öğrencilerinin Tarih Kavramına İlişkin Algılarının Metaforlar Aracılığıyla Analizi, Tarih Okulu Dergisi, Yıl 7, Sayı XIX, 699-718. www.johschool.com.tr
- Özbaş, B. ve Aktekin, S. (2013) Tarih Öğretmen Adaylarının Tarih Öğretmenliğine İlişkin İnançlarının Metafor Analizi Yoluyla İncelenmesi, Eğitim Kuram ve Uygulama, 9(3) 211-228.
- Özbaş, B. (2012) Sosyal Bilgiler Öğretmeni Olarak Ben Kimim? Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Mesleki Kimliklere Yönelik Görüşlerinin Metaforik Analiz Yoluyla İncelenmesi, TurkishStudies, 7(2) 821- 838.
- Öztürk, Ç. (2007) Sosyal Bilgiler, Sınıf ve Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Coğrafya Kavramına Yönelik Metafor Durumları, Ahi Evren Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2) 821- 838.
- Saban, A. (2009) Öğretmen Adaylarının Öğrenci Kavramına İlişkin Sahip Oldukları Zihinsel İmgeler, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2) 281-326.
- Saban, A. (2004) Giriş Düzeyindeki Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretmen Kavramına İlişkin ileri Sürdükleri Metaforlar, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2) 131-155.
- Schmitt, R. (2005) Systematic Metaphor Analysis A Method Of Qualiatative Research. The Qualitative Report, 10(2), 358-394.
- Senemoğlu, N. (2005) Gelişim Öğrenme ve Öğretim: Kuramdan Uygulamaya. Ankara, Gönül Yayıncılık
- Soydaş, S. (2010) Öğrencilerin Hayat Bilgisi Derslerinde Edindikleri Demokrasi ve Demokratik Yaşamla İlgili Kavramlara İlişkin Oluşturdukları Metaforların Hermeneutik Yaklaşımla İncelenmesi, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Stanley, D. (1994) A Model for Teaching Critical Thinking, Contemparary Education, 72 (1) 18-22.
- Şahin, Ş. ve Baturay, M. (2013) Orta Öğretim Öğrencilerinin İnternet Kavramına İlişkin Algılarının Değerlendirilmesi; Bir Metafor Analizi Çalışması, Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1) 177- 192.
- Tuna, E. ve Budak, F. (2013) Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Tarih Kavramına İlişkin Algılarının Metaforlar Yardımıyla Analizi, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(4) 128-147.
- Yalçınkaya, E. (2013) Tarih Kavramına Yönelik Sınıf Öğretmeni Adaylarının Ürettikleri Metaforların İncelenmesi, Journak of World of Turks, 5(3), 96-111.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2012) Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara. Seçkin Yayıncılık.
