Author :
Abstract
Yer adlarının veriliş şeklini, anlamını ve geçirmiş oldukları değişimi inceleyen bilim dalı olan toponomi (toponymie) ülkemizde pek çok alandan araştırmacıların ve konuya ilgi duyanların üzerinde çalıştığı bir disiplindir. Tarih, coğrafya ve özellikle edebiyat gibi çeşitli disiplinlerden pek çok araştırmacı bugüne kadar Türkiye toponomisi hakkında ulusal ve uluslararası çapta çeşitli eserler ortaya koymasına rağmen yer adlarının incelenmediği yörelerin sayısı bir hayli fazladır. Bu tür çalışmaların sayısının artırılması; ülkemizin tarihini canlı tutmak ve kültürel değerlerini korumak adına kanıt niteliğinde olacaktır.Giresun’un büyük ve tarihi ilçelerinden olan Espiye’nin yerleşim halinde olan 28 köyü bulunmaktadır. Bu köylerin hepsinin kendine has isimleri mevcuttur. Geçmiş dönemlerde farklı medeniyetlere ve farklı kültürlere ev sahipliği yapmış olan ilçedeki yer adlarının isimleri eski yıllarda değişik şekillerde kullanılmış ve günümüze ulaşmıştır. Yer adları yörede yaşayan insanların tarihinden, kültüründen ve etnik kimliğinden izler taşımaktadır. Bu sebeple Türkiye sınırları içindeki yer adlarının şifrelerinin çözülmesi önemlidir. Çalışmamızda Espiye ilçesi yerleşim yeri adları kuruluş şekillerine göre farklı şekillerde analiz edilecek ve gruplandırılacaktır.
Keywords
Abstract
The discipline that examines the way in which names are given, the meaning and the change they have undergone are called toponomy. Toponomy is a discipline where researchers and interested people from many fields work in our country. Although many researchers from various disciplines such as history, geography and especially literature put forward various works about the Turkish toponomy at the national and international scale the number of places where place names are not examined so far is quite high. Increasing the number of such studies; it will be proof to keep the history of our country alive and to preserve its cultural values.Espiye, one of the largest and historical districts of Giresun, has 28 settled villages. All of these villages have their own names. Names of places in the district that have hosted different civilizations and different cultures in previous periods used in different ways in the past years and has reached today. The names of the place bear signs of the history, culture and ethnic identity of people living in the area. This is why Turkey decode the place names within its borders is important. In our study, the names of settlements of Espiye district will be analyzed and grouped in different ways according to their forms of establishment.
Keywords
- Açıkel, Ali (2003). Artukabad Kazası Yer Adları (1455-1600).Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 20, Sayı: 2, s. 181-202.Akar, Ali (2006). Renge Bağlı Yer Adlandırmalarında Muğla Örneği.Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.20, 2006/1, s. 51-63.
- Aksan, Doğan (1974). Anadolu Yer Adları Üzerine En Yeni AraĢtırmalar. TDAY Belleten 1973-1974. s. 185-193.
- Albayrak, Osman (2011). Ordu Adının Resmi Kaynaklardaki Yer AdlarıÜzerine İncelemeler. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Ordu: Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Albayrak, Recep (2004). Toponim Teknikleri ve Kafkasya-Borçalı Yer Adları. Ankara: Berikan Yayınevi.
- BaĢkan, Özcan (1970). Türkiye Yer Adları Üzerine Bir Deneme. TDAY Belleten, s. 237-251.
- Eren, Hasan (2010). Yer Adlarımızın Dili. Ankara: Türk Dil KurumuYayınları.Gülensoy, Tuncer (1995). Türkçe Yer Adları Kılavuzu, Ankara: TürkDil Kurumu Yayınları.Gülensoy, Tuncer (2011). Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü. Cilt: 1-2, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- ĠçiĢleri Bakanlığı (1946). Türkiye’de Meskûn Yerler Kılavuzu. Cilt 1-2, Ankara: ĠçiĢleri Bakanlığı Yayınları.
- ĠçiĢleri Bakanlığı (1968). Köylerimiz (1 Mart 1968 Tarihine Kadar). Ankara: ĠçiĢleri Bakanlığı Ġller Ġdaresi Genel Müdürlüğü Yayınları.
- Ġsayev, D. (1977). Cer-suu Atarının Sırı. Frunze: Mektep.
- Kara, Mehmet Akif (2016). Toplumsal DayanıĢma Kavramı TemelindeĠmece Kültürü: Tirebolu-Doğankent Yöresi Örneği. Jass Studies Dergisi-TheJournal of Academic Social Sciences Studies, Number 53, Winter II 2016, p. 377-386.
- Kaya, Mevlüt (2007). Bir Çepni Köyü Tarihi ve Kültürü. Samsun: Yüksel Ofset Matbaacılık.
- Kaya, Mevlüt (2015). Giresun Kırsalındaki Bazı Yer Adlarının Tarihive Kültürel Kökenleri. UKHAD-Uluslararası Karadeniz Havzası Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, Yıl:1, Sayı:2, Haziran, s.181-237.
- Kaya, Mevlüt (2016). Giresun‟un Espiye Ġlçesine Bağlı ÇepniKöyü‟nün AdmenĢeine Genel Bir BakıĢ. UKHAD-Uluslararası Karadeniz Havzası Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, Yıl:2, Sayı:5, Haziran, s.19-31.
- Kurgun, Levent (2002). Denizli İli Yer Adları. 2 Cilt, Denizli:Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Doktora Tezi.
- Memmedov, Nadir (1993). Azerbaycan’ın Yer Adları (Oronimiya). Bakı.
- Özmenli, Mehmet (2016). Ortaçağ‟da Doğu Karadeniz‟de Oğuz veKıpçak YerleĢimi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Nisan, 20 (2), s.515-526.
- Sakaoğlu, Saim (2001). Türk Ad Bilimi I Giriş. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Sümer, Faruk (1980). Oğuzlar. Ġstanbul: Ana Yayınları.
- ġahin, Ġbrahim (2007). Türkçe Yeradlarının Yapısı Üzerine. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 32, s. 1-14.
- ġahin, Ġbrahim (2015). Türkiye Yeradbiliminde Leksik-Semantik Sınıflandırma Meselesi. Avrasya Terim Dergisi, 3 (1), s. 10-21.
- ġenel, M. ve Yavuz, S. (2013). Yer Adları (Toponim) Terimleri Sözlüğü. Turkish Studies, Volume 8/8, Summer, p. 2239-2254.
- ġenel, Mustafa (2013). Elazığ İli Yer Adları Üzerine Bir İnceleme. Elazığ: Manas Yayıncılık.
- Tekin, F. ve Cantürk, S. (2017). Giresun Ġli Merkez Yer Adları ÜzerineBir Ġnceleme. Jass Studies Dergisi-The Journal of Academic Social Sciences Studies, Number 60, Autumn II 2017, p. 97-120.
- Tekin, F. ve Cantürk, S. (2018). Giresun ve Yöresi Ağız Sözlüğü, Ġstanbul: Arı Sanat Yayınevi.
- Telli, Burak (2018). Yer Adları Üzerine Bir Değerlendirme: AdıyamanĠli GölbaĢı Ġlçesi Örneği. Turkish Studies, Volume 13/12, Spring, p. 507-526.TS: Türk Dil Kurumu (2011). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil KurumuTunçel, Harun (2000). Türkiye‟de Ġsmi DeğiĢtirilen Köyler. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:10, Sayı:2, s. 23-34.
- Türk Dil Kurumu (2009a). Türkiye’de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü. Cilt: I-VI, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Türk Dil Kurumu (2009b). Tarama Sözlüğü. Cilt:I-VIII, Ankara: Türk https://giresunespiye.tr.gg/Espiye-h-nin-Tarihi.htm
