RUSÇA KONUŞAN EBEVEYNLERİN KENDİLERİNİN VE ÇOCUKLARININ TÜRKÇE ÖĞRENME NEDENLERİ İLE TÜRK KÜLTÜRÜNE YÖNELİK BİLGİ VE FARKINDALIK DURUMLARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ: ANTALYA ÖRNEĞİ
Author :
Abstract
Bu çalışmada, Antalya’da geçici olarak yaşayan/yerleşik Rusça konuşan ebeveynlerin ve çocuklarının Türkçe öğrenme nedenlerinin, Türk kültürü bağlamında bilgi ve farkındalık düzeyine yönelik mevcut durumlarının ve Türk dilini öğrenmenin Türk kültürünü tanımaya/öğrenmeye katkısına yönelik görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Son 30 yıldır, dünya coğrafyasındaki siyasi, ekonomik ve kültürel gelişmeler sonucunda; özellikle Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla birlikte söz konusu birlikten ayrılan ülkelerden ve Avrupa’dan ülkemize gelen yabancı ülke vatandaşlarının sayısında hızlı bir artış olduğu, yabancıların yoğun bir şekilde Antalya’ya yerleşmeye başladığı ve/veya yılın büyük bir kısmını adı geçen il sınırları içinde geçirdikleri görülmektedir. Bu bağlamda, Antalya il merkezinde ve il sınırlarında geçici olarak yaşayan/yerleşik Rusça konuşan yabancı aile sayısı her geçen gün artmaktadır. Bahse konu yabancıların ve çocuklarının Türkiye’ye ve Türk kültürüne uyum sağlama süreçleri göz önünde bulundurulduğunda, Rusça konuşan ebeveynlerin ve çocuklarının Türk kültürüne yönelik bilgi, farkındalık seviyelerinin belirlenmesine ilişkin bilimsel çalışmaların önemi artmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu, amaçlı örneklem bağlamında belirlenen 26 ebeveyn ve aynı ailenin üyesi 26 çocuk oluşturmaktadır. Veriler, 14 soruluk yazılı görüşme formu yoluyla toplanmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre, ebeveynler genel olarak günlük ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla Türkçe öğrenmektedir. Ebeveynler, çocuklarının başlıca Türkçe öğrenme nedeninin Türkiye’de eğitim almak olduğunu belirtmektedir. Diğer taraftan ebeveynler, kendilerinin Türk kültürüne yönelik çok az, çocuklarının ise orta düzeyde bilgi sahibi olduğunu düşünmektedir. Ebeveynler, kendileri ve çocuklarının, Türk dilini öğrenmelerinin Türk kültürünü tanımalarına/öğrenmelerine çok katkısı olduğunu belirtmektedir.
Keywords
Abstract
In this study, Russian speaking foreign families’ and their children’s main reasons of learning Turkish were investigated. In the study, the knowledge and awareness status of participants in terms of Turkish culture were also examined. Another dimensions that was investigated in the study was the participants’ self efficacy in terms of contribution of learning Turkish to learn Turkish culture. For the last 30 years, as a result of political, economic and cultural changes in the world geography; especially with the dissolution of the Soviet Union, there is a rapid increase in the number of foreign nationals coming from the countries that left this union and from Europe, foreigners started to settle intensively in Antalya and / or spent most of the year within the mentioned provincial borders. In the study, the study group consisted of 26 parents and 26 children from the same family. The data were collected from participants through a 14-question interview form. According to the results obtained from the study, parents generally learn Turkish to meet their daily needs. Parents indicate that the main reason of children's learning Turkish is to attend an educational program in Turkey. Besides, parents think that they have little, their children have moderate knowledge of Turkish culture. Parents also state that learning Turkish language contributed a lot to themselves and their children in recognition of Turkish culture.
Keywords
- Ebeveynlerin, Türkçe öğrenme nedenlerine ilişkin bulgular dikkatealındığında, büyük çoğunluğunun “günlük ihtiyaçları karşılamak” amacıyla(f:20) Türkçe öğrendiği görülmektedir. Diğer taraftan ebeveynler, çocuklarınınbaşlıca Türkçe öğrenme nedeninin “Türkiye’de eğitim almak” (f:24) olduğunubelirtmektedir. Tok ve Yıgın (2013) “Yabancı Uyruklu Öğrencilerin TürkçeÖğrenme Nedenlerine İlişkin Bir Durum Çalışması” isimli çalışmasında, yabancıöğrencilerin ilk sırada akademik nedenlerle Türkçe öğrendiklerini ortaya koymuştur.
- Ebeveynlerden Türk kanallarında en çok izledikleri programlarıbelirtmeleri istendiğinde, çoğunlukla “Türk dizilerini” (f:22) izlediklerigörülmektedir. Ebeveynler, çocuklarının en çok “çocuk kanalları” (f:22) ve“eğlence kanallarını” (f:12) izlediklerini belirtmektedir. Bozavlı (2018), sosyalmedyanın yabancı dil öğretiminin farklı aşamalarında kullanılabileceğini gösteren birçok araştırma olduğunu ifade etmektedir.
- Ebeveynlerin kendilerinin ve çocuklarının Türkiye, Türk yaşam tarzı vekültürüne yönelik bilgi düzeylerini değerlendirmelerine ilişkin bulgular gözönüne alındığında, ebeveynlerin kendilerini sırasıyla “çok az” (f:12) ve “ortadüzeyde” (f:11) bilgi sahibi olarak değerlendirdikleri görülmektedir. Bubağlamda ebeveynler, çocuklarının kendilerine kıyasla Türk kültürü hakkındadaha fazla bilgi sahibi olduklarını düşünmektedir. Çakır’a (2011) göre, insanlarıniletişim kurmak amacıyla içinde bulundukları toplumun kültürü hakkında bilgisahibi olmaları birçok açıdan fayda sağlamaktadır. Bu bağlamda, yabancı dilöğretimi esnasında öğrencilere hedef dilin kültürel ögelerine yönelik bilinç kazandırmak önemlidir.
- Göçer (2012), kültürün taşıyıcısı olan dilin kültür ile etkileşim içerisindeolduğunu belirtmektedir. Ayrıca, dilin kültür gibi değerler sayesinde somutlukkazandığını ve iletişim sırasında ortaya çıkan her şeyin kültürün yansıması olduğunu ifade etmektedir.
- Görüldüğü üzere, Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi süreçlerindeTÖMER’in üstlendiği/üstlenebileceği önemli misyonlar vardır. Güleç veİnce (2013) “Türkçe Öğrenen Yabancıların Günlük Yaşama İlişkinKültürel Algıları Üzerine Bir Araştırma” isimli çalışmasında, Türkiye’yegelen yabancı öğrencilerin ilk olarak TÖMER’lerde Türkçe ilekarşılaştığını ve TÖMER’lerin öğrencilerin sosyal ve kültürel anlamdaTürkçeye yönelik olumlu tutum geliştirmesi süreçlerinde önemli bir rolüstlendiğini belirtmektedir. Bu bağlamda, TÖMER’lerde Türk dili vekültürü öğretimi/tanıtımı süreçlerinde görev alacak öğretimelemanlarının bilgi ve mesleki beceri boyutlarında yetkin dil öğretimuzmanları arasından titizlikle seçilmesi sağlanabilir. Bu boyutta alınacakönlemler, sadece dilimizin/kültürümüzün öğretimi açısından değil,öğretim süreçlerinin muhtemel sonuçları/yansımaları bağlamında daülkemizin uluslararası arenada saygınlığı açından önem arz etmektedir. KAYNAKÇA
- Akın, E. (2016). Yabancılara Türkçe öğretiminde çoklu ortama dayalı öğretiminkullanımı ve bu yönde yapılan bazı çalışmalar üzerine bir inceleme denemesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(24), 151-162.
- Aykaç, N. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminin genel tarihçesi ve bualanda kullanılan yöntemler. Turkish Studies, 10(3), 161-174. doi: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7842
- Barın, E. (2008). Yabancılara Türkçe öğretiminde Nasreddin Hoca fıkralarının yeri. Türk Yurdu, 255, 61-63.
- Bozavlı, E. (2017). Yabancı dilde öğrenenlerin sosyal medya aracılığıyla sözeldil becerilerinin geliştirilmesine yönelik algıları. İnsan ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 6(1), 627-640.
- Creswell, J. (2017). Nitel araştırmacılar için 30 temel beceri. (H. Özcan, Çeviri Ed.). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Çakır, İ. (2011). Yabancı dil öğrenme ortamlarında kültürün rolü. Milli Eğitim Dergisi, 41(190), 248-255.
- Er, K.O. (2006). Yabancı dil öğretim programlarında kültürün etkileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39(1), 1-14.
- Ergin, M. (2009). Türk dil bilgisi. İstanbul: Bayrak Basım/Yayım/Dağıtım.
- Göçer, A. (2012). Dil-kültür ilişkisi ve etkileşimi üzerine. Türk Dili, 729, 50-57.Güneş, F. (2016). Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller. Ankara: Pegem Akademi.
- Güleç, İ. & İnce, B. (2013). Türkçe öğrenen yabancıların günlük yaşama ilişkinkültürel algıları üzerine bir araştırma. Sakarya University Journal of Education, 3(3), 95-106.
- Güvenç, B. İnsan ve kültür. (3. basım). Ankara: Remzi Kitabevi, 1979.
- Karasar, N. (2018). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Korkmaz, B. K. (2014). Yabancı dil olarak Türkçenin öğretiminde birleşikzamanlı fiillerin öğretimi ve öğretimine yönelik etkinlik oluşturma.Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Mete, F. (2012). Türkçeyi Yabancı dil olarak öğreten öğretmenlerin özel alanyeterlikleri üzerine bir çalışma. Yayınlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Okur, A. & Keskin, F. (2013). Yabancılara Türkçe öğretiminde kültürel ögelerinaktarımı: İstanbul Yabancılar İçin Türkçe Öğretim Seti örneği. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(2), 1619-1640.
- Özen, Y. & Gül, A. (2007). Sosyal ve eğitim bilimleri araştırmalarında evren-örneklem sorunu. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 394-422.
- Tok, M. & Yıgın, M. (2013). Yabancı uyruklu öğrencilerin Türkçe öğrenmenedenlerine ilişkin bir durum çalışması. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 8, 132-147.
- Whetzel D. L., Baranowski L. E., Petro J. M., Curtin, P. J & Fisher J. L. (2003).A written structured interview by anyother name is still a selection ınstrument. Applied H.R.M. Research, 8 (1), 1-16.
- Yayla, Y. (2018). Türkçenin yabancı dil olarak öğretilmesinde kültür aktarımıüzerine öğrenci görüşü merkezli bir inceleme. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi, 9(17), 1-22.
- Yıldız, Ü. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi bağlamında Türk dili ve kültürü merkezlerinin işlevselliği. Turkish Studies, 10(4), 983-1004.
