OSMANLI ARŞİV BELGELERİNE GÖRE I. DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİNDE HAKKÂRİ NASTURİLERİ ÜZERİNDE OSMANLI RUS REKABETİ
Author :
Abstract
Orta Doğu’nun çok dinli-mezhepli-etnisiteli yapısı sömürgeci güçlere bölgeye müdahale noktasında büyük olanaklar sunmuştur. Bölgede yaşayan azınlık unsurları, etno-dinsel kimlikleri ön plana çıkarılarak 19. Yüzyıldan itibaren büyük devletlerin dış politika araçlarından biri haline dönüştürülmeye başlanmıştır. Hakkâri bölgesinde yaşayan Nasturiler de “bağımsız devlet” “özerk devlet” vaatleriyle kolaylıkla büyük devletlerin bölge politikalarının argümanına dönüşebilen topluluklardan biri olmuştur. Nasturileri kazanma adına Osmanlı Devleti ve Rus Çarlığı arasında I. Dünya Savaşı başlamadan büyük bir rekabet yaşanmıştır. Nasturiler tercihlerini Rusya’dan yana kullanmışlar, kendilerini koruma ve kazanma adına büyük çaba harcayan tebaası bulundukları Osmanlı Devleti’ne karşı 10 Mayıs 1915 tarihinde isyan etmişlerdir. Birçok cephede savaşan Osmanlı Devleti’nin iç güvenliği sağlama noktasında güçlük çektiği bir kesitte meydana gelen isyan, Osmanlı Devleti tarafından yaklaşık 5 ay sonra harekete geçilebilmiş olmasına rağmen kolaylıkla bastırılmıştır.
Keywords
Abstract
The multi-religious-sectarian-ethnicity structure of the Middle East has provided the colonial powers with great opportunities to intervene in the region. Minority groups living in the region have been turned into one of the foreign policy instruments of the great states since the 19th century by emphasizing their ethno-religious identities. The Nestorians living in Hakkari Region became one of the communities that could easily turn into the argument of the regional policies of the great states with the promises of independent state and autonomous state. A great rivalry began between the Ottoman Empire and Russia to get the Nestorians before starting of the World War I. The Nestorians took the part of Russia, and on May 10, 1915 they rebelled against the Ottoman Empire, which made great efforts to protect and get themselves. The rebellion, which occurred in an intersection where the Ottoman Empire -fighting on many fronts- had difficulty in providing internal security, was easily suppressed despite the fact that the Ottoman Empire could take action about five months later.
