KARŞILAŞTIRMALI BİR HUKUK TARİHİ DENEMESİ: ROMA MÜLKİYET ANLAYIŞI İLE OSMANLI MÜLKİYET ANLAYIŞININ MUKAYESESİ
Author :
Abstract
Roma İmparatorluğu ile Osmanlı Devleti, dünya tarihinde önemli bir yere sahiptir. Her iki devletin ortaya çıktıkları zaman ve mekânlar ile tarihin sunduğu imkân ve şartlar farklı olsa da aslında aralarında pek çok ortak nokta bulunmaktadır. Nitekim kimi kurumlarının benzeyen tarafları ile süreç içerisinde geçirdikleri değişim ve dönüşümler de benzerlik arz etmektedir. Bu bağlamda her iki devlet de uzun soluklu tarihleri içerisinde ve değişen dünya şartlarına bağlı olarak siyasî, ictimâî, askerî, iktisadî ve hukukî yapılarında bazı değişim ve dönüşümlere maruz kalmıştır. Bu bakımdan gerek Roma hukukunun ve gerekse de Osmanlı hukukunun süreç içinde değişime, gelişime ve dönüşümlere uğrama özelliklerinde de benzerlik bulunmaktadır. Ancak, dikkatlice incelendiğinde, elbette zaman, mekân ve inanç farkından kaynaklı farklılıkların olduğu görülecektir. Çalışmamızda karşılaştırmalı tarih yöntemiyle ve mülkiyet hukuku özelinde, Roma İmparatorluğu ile Osmanlı Devleti’nin benzerlik ve farklılıkları coğrafya, zaman, din ve ihtiyaçları zemininde incelenecektir. Bu maksatla Roma mülkiyet hukuku alanındaki literatür ile Osmanlı mülkiyet hukukuna dair literatür ve arşiv belgelerine müracaat edilmiştir. Her iki siyasi idarenin mülkiyet hukuku ve anlayışı hususundaki benzerlik ve farklılıkları ortaya konulduktan sonra yaşanan değişim ve dönüşümler de ele alınarak, değerlendirmeler yapılacaktır.
Keywords
Abstract
The Roman Empire and the Ottoman Empire have an important place in the history of the World. Although the possibilities and the conditions of the history are different, as well as the era and the geography of both empires, there are actually many common points between them. As the matter of the fact, the changes and the transformations of the institutions that are similiar in the structure show similarities. These two long-lived empires have undergone some changes and transformations in their political, militiary, religious, economic and legal structures depanding on the changing world conditions. In this respect, the characteristics of both Roman and Ottoman law in the process of change, development and transformations are similiar. However, when examined carefully, surely, it will be seen that there are differences due to era, geography and belief difference. In our study, in the context of property law, the similarities and the differences of the Roman Empire and the Ottoman Empire will be examined in terms of geography, era, religion and needs, using the method of comperative history. For this purpose, the sources on Roman property law and the sources and the archive documents on Ottoman property law have been used. After the similarities and the differences of property law and approaches of both political administration are found out and the changes and the transformations are handled, it will be made an evaluation about them.
