Author :
Abstract
Osmanlı Devleti gücünün zirvesinde olduğu dönemde bazı devletlere kapitülasyon vermiştir. Başlangıçta tek taraflı ve geçici süreyle sınırlı sayıda devlete verilen kapitülasyonlar, devletin gücünün zayıflaması, ekonomik kayıpların artmasıyla birlikte çok sayıda devlete verilmiştir. Bu nedenle özellikle Sanayi Devrimi’nden sonra Batılı devletler için Osmanlı toprakları kârlı bir pazar hâline dönüşmüştür. Batılı devletler ülkenin her yanında konsolosluklar açmış, bu konsolosluklarda sonraları kendi vatandaşları hükmüne koyacakları Osmanlı vatandaşı gayrimüslimleri istihdam etmiştir. Bu durum birçok sorunu beraberinde getirmiştir. Bunlardan biri de yabancıların ve onların hizmetine giren gayrimüslimlerin konsolosluk mahkemelerine müracaat etmeleridir. Batılı devletler kendi vatandaşlarının ve onlarla işbirliği eden Osmanlı vatandaşı gayrimüslimlerin hakları için kapitülasyonları âdeta bir kalkan olarak kullanmıştır. Osmanlı vatandaşlarının kapitülasyon verilen ülkelere göç etmeye başlamasıyla meselenin farklı bir boyutu ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada Lübnan’da yaşarken Amerika’ya göç edip orada vefat eden Doktor Selim’in tereke meselesi üzerinden kapitülasyon verilen ülkelerden biri olan Amerika Birleşik Devletleri’nin Osmanlı vatandaşı birinin tereke meselesine yaklaşımı analiz edilecektir.
Keywords
Abstract
The Ottoman Empire granted capitulation to some states in the period when it was at the peak of its power. Capitulations, which were initially given to a limited number of states unilaterally and temporarily, were given to a large number of states with the weakening of the state and the increase in economic losses. Therefore, Ottoman lands turned into a profitable market for the Western states, especially after the Industrial Revolution. Western states opened consulates throughout the country and employed non-Muslim Ottoman citizens in these consulates, whom they would later render as their own citizens. This situation brought along many problems. One of them was the application of foreigners and non-Muslims who entered their service to the consular courts. Western states used capitulations almost as a shield for the rights of their own citizens and non-Muslim Ottoman citizens who cooperated with them. A different aspect of the issue emerged as the Ottoman citizens started to migrate to the countries where capitulations were granted. In this study, the approach of the United States of America, which was one of the countries granted capitulation, to the estate issue of an Ottoman citizen will be analyzed through the estate issue of Doctor Selim, who migrated to America while living in Lebanon and died there.
