Author :
Abstract
Bu çalışma, Marsyas mitolojisinden yola çıkarak antik gizem dinlerinin Anadolu’daki etkinliğini, antik çağda ve sonrasında bu mitosla ilgili eserleri ve mitosun antik çağda nasıl algılandığını ortaya koymak esas alınmıştır. Dönemin inanç ve ritüellerinin toplum yapısı içerisindeki kabul edilebilirliği, mevcut kültlerin birbirleriyle olan çatışması ile mitostaki alegorik aktarımın tarihsel gerçekliği irdelenmiştir. Bunu belirtirken zamansal kıstasın yanı sıra coğrafya, siyasal durum, kişi ve kavramlar da göz önünde bulundurularak mitosun yorumlanmasının farklı bir perspektif ile ele alınması sağlanmıştır. Ayrıca bu çalışmada, mitostaki alegorik ve metaforik anlatımın dışında olayın gerçekçi taraflarının da düşünülmesi ile birlikte antik dönem insanın din olgusuna karşı yaklaşımı hakkında da bilgi verilmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda, mitolojide doğrudan adı geçen tanrı ve tanrıçalar ile bölgede etkin olan tanrı inançları tek tek ele alınmış, nitelikleri ve tarihsel geçmişleri üzerinde durulmuştur. Ayrıca bu inançların birbirleri ile olan münasebetleri irdelenerek ortak ya da farklı özelliklerine binaen toplum bünyesindeki çatışımı veya benimsenme özellikleri konu edilmiştir.
Keywords
Abstract
This study is based on Marsyas mythology, to reveal the effectiveness of ancient mystery religions in Anatolia, the works related to this myth in antiquity and afterwards, and how the myth was perceived in antiquity. The acceptability of beliefs and rituals within the social structure of the period, the clash of the existing cults with each other and the historical reality of the allegorical transfer in myth are examined. While stating this, the interpretation of the myth is provided with a different perspective by considering geography, political situation, people and concepts besides the temporal criterion. In addition, in this study, besides the allegorical and metaphoric narrative in myth, it was tried to give information about the approach of the ancient man to the phenomenon of religion as well as considering the realistic sides of the event. In this context, gods and goddesses directly mentioned in mythology and god beliefs that are active in the region are addressed one by one and their qualities and historical backgrounds are emphasized. In addition, the relations of these beliefs with each other are examined and the conflict or adoption features within the society based on their common or different characteristics are discussed.
Keywords
- Euripides (2010). Bakkhalar, (S. Eyüboğlu, Çev.). Türkiye İş Bankası.
- Euripides (2001). Cyclops (H. Mchugh ve D. Constant, Çev.). Peter Burian, Oxford University.
- Herodotos (2014). Tarih, (M. Örkmen, Çev.). Türkiye İş Bankası Kültür.
- Homeros (2008). İliada, (A. Erhat ve A. Kadir, Çev.). Can.
- Ksenophon (1974). Anabasis “Onbinlerin Dönüşü”, (T. Gökçöl, Çev.). Hürriyet.
- Ovidus (1994). Dönüşümler, (İ. Z. Eyüboğlu, Çev.). Payel.
- Polybius (2012). The Histories of Polybius, (F. Hultsch ve E. S. Shuckburgh, Çev.), Cambridge University.
- Strabon (2000). Antik Anadolu Coğrafyası XII-XIII-XIV, (A. Pekman, Çev.).
- Platon (1963). Phaidon, (S. K. Yetkin ve H. R. Atademir, Çev.). Ankara Üniversitesi.
- Platon (2005). Şölen, (C. Çetinkaya, Çev.), Bordo Siyah.
- Balıkçısı, H. (1983). Anadolu Tanrıları. Bilgi.
- Baz, F. (2016). Herodotos’un anlatımlarına göre, İskitlerin Kimmerleri takip meselesi. Cedrus IV, 4, 47-59.
- Berk, M. F. (2010). Düalist bir öğreti olarak Orfizm. Tarihin Peşinde, 3, 107-118.
- Bernal, M. (2003). Kara Atena, “Eski Yunanistan Uydurmacası Nasıl İmal Edildi? 1785-1985”, (Ö. Buze, Çev.). Kaynak.
- Betegh, G. (2014). Pythagoreans, Orphism and Greek Religion. “A Hiatory of Pythagoreanism”. Cambridge University.
- Bordoy, F.C. (2013). On the origin of the Orphic-Pythagorean notion of the immortality of the soul. G. Cornelli, R. McKirahan, C. Macris (Ed.), A History of Pythagoreanism içinde, 149-166, Cambridge University.
- Challaye, F. (2002). Dinler Tarihi (S. Tiryakioğlu, Çev.). Varlık.
- Claerhout, I. & Devreker, J. (2008). Pessinus, “Ana Tanrıça’nın Kutsal Kenti”, (B. Avunç, Çev.). Homer.
- Cobb, N. (1992). Archetypal Imagination, “Glimpses of the Gods in Life and Art”. Lindisfarne.
- Demir, M. (2001). İskitli Okçuların Atina'ya getiriliş tarihi üzerine yeni bir yorum M.Ö. 5. Yüzyıl. Belleten, 65(244), 905-910.
- Durmuş, İ. (1997). Anadolu’da Kimmerler ve İskitler. Belleten, 68(231), 273- 286.
- Dürüşken, Ç. (2000). Roma'nin Gizem Dinleri “Antik Çağda Yaşamın ve Ölümün Bilinmezliğine Yolculuk”. Arkeoloji ve sanat.
- Erhat, A. (2000). Mitoloji Sözlüğü. Remzi.
- Grayson, A. K. (1991). Assyria, “Sennacherib and Esarhaddon (704–669 B.C.)”. J. Boardman, I.E.S. Edwards, N.G.L. Hammond, E. Sollberger, C.B.F.Walker (Ed.), The Assyrian and Babylonian Empires and Other States of the Near East, from the Eighth to the Sixth Centuries B.C. içinde, 3 (2), 103-141. Cambridge University.
- Locatelli, A. (2015). Re-configuring classical myth ınearly-Modern England, “Orpheus As a “Tutelary Deity”. E. W. Nivre, C. Franzén, P. Gillgren, K, Lundström, E. Sellberg (Ed.), Allusions and Reflections: Greek and Roman Mythology in Renaissance Europe içinde, 105-122, Cambridge scholar.
- Oral, E. (2016). İskit Sanatı ve Anadolu’daki Yayılımı. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10, 720-733.
- O’Sullivan, P. & Collard, C. (2013). Major Fragments of Greek satyric drama, Aris & Phillips Ltd.
- Özmen, S. S. (2016). Anadolu’da Ana Tanrıça Kybele Kültü. Humanitas - Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 381-397.
- Parker, R. (2002). Early Orphism. A. Powell (Ed.), The Greek World içinde, 22, 497-524. Routledge.
- San, O. (2000). Bazı bulgular ışığında Anadolu’da Kimmer ve İskit varlığı üzerine gözlemler. Belleten, 64(239), 1-24.
- Sinanoğlu, N. H. (1999). Grek ve Romen Mitolojisi. Analiz basım.
- Tansuğ, K. (1949). Kimmerler’in Anadolu’ya girişleri ve M.Ö. 7. yüzyılda Asur Devletinin Anadolu ile münasebetleri. Ankara Üniversitesi Dil ve TarihCoğrafya Fakültesi Dergisi, VII/4, 535-550.
- Torjussen, S. S. (2005). The study of orphism. Nordlit, 18, 287–305.
- Tockhtas’ev, S. (1996). Die Kimmerier in der antiken Überlieferung. Hyperboreus, 1, 1-46.
- Walter, F. O. (1993). Dionysus, “Myth and Cult”, (R. B. Palmer, Çev.). Indiana University.
- https://en.wikipedia.org/wiki/Aulos#/media/File:Banquet_Euaion_Louvre_G46 7_n2.jpg, Erişim tarihi: 23.06.2020.
- https://enacademic.com/dic.nsf/enwiki/295311, Erişim tarihi: 23.06.2020
- https://en.wikipedia.org/wiki/Aulos#/media/File:Sarcophagus_Apollo_Marsyas _Louvre_Ma2347.jpg, Erişim tarihi: 23.06.2020.
- https://tr.pinterest.com/kubabadesign/frig/, Erişim tarihi: 24.06.2020.
- https://tr.pinterest.com/pin/549509592018621160/, Erişim tarihi: 24.06.2020.
- https://i.pinimg.com/originals/1f/ff/b6/1fffb6255679041a90c06f808a78c0ce.jpg Erişim tarihi: 24.06.2020.
