Author :
Abstract
1878 yılından itibaren yönetim gücünü Babıali’den Yıldız Sarayı’na çekmeye başlayan Sultan II. Abdülhamid, başlangıçta I. Meşrutiyet’i ilan ettiren kadronun tepkisi ve karşı manevralarıyla karşılaşsa da Babıali üzerindeki otoritesini gün geçtikçe arttırdı. Babıali’nin bertaraf edilmesi saraydaki vazifelilerin hem konumlarını hem de görevlerini kıymetli hale getirdi. II. Abdülhamid dış politika ile bizzat ilgilenmek için Hariciye Mektupçuluğu’na bendegânından Salih Münir Bey’i tayin ederek yabancı elçilerle mahremâne münasebet kurmaya memur etti. Yıldız Sarayı’nın, Salih Münir Bey aracılığıyla Hariciye Nezareti’nin yetki alanı içine giren meselelere müdahalesi, yetki karmaşasına sebep oldu. Mir Haşim, Cezayir’den Suriye’ye göç eden Emir Abdülkadir’in oğlu idi. Mir Haşim’in Fransa vatandaşlığında ve himayesinde kalarak ayrıcalıklardan yararlanmak istemesi Fransa ile Osmanlı Devleti arasında anlaşmazlıklara sebep oldu. Suriye’deki Cezayirli göçmenler meselesi Fransa’nın Osmanlı Devleti üzerindeki baskı araçlarından biri haline geldi ve ihtiyaç duyulduğunda siyasi kriz sopası olarak kullanıldı. Mir Haşim Olayı’nda resmî ünvanı Hariciye Mektupçusu olan Salih Münir Bey’in, II. Abdülhamid’e yakınlığı sebebiyle bürokratik hiyerarşiyi dikkate almadan giriştiği faaliyet, Babıali ile Yıldız Sarayı arasında yetki krizine sebep oldu. Mir Haşim Olayı bu yönüyle, Tanzimat’tan beri Saray ile Babıali arasında süregelen nüfuz mücadelesinin tekrarlandığı bir olay olma özelliği taşımaktadır.
Keywords
Abstract
Seeking to take the reins of the power from the Sublime Porte Sultan Abdulhamid II had increased his authority day by day, though he met the resistance of the group that had the First Constitution declared. Through the elimination of the Porte the status and offices of the palace officials ended up to be more significant. Abdulhamid II appointed Salih Munir as secretary general for the Ministry of Foreign Affairs and asked him to get into contact with the ambassadors confidentially. The interference of the palace into the affairs of the Foreign Ministry created a conflict of authority. Mir Hashim was the son of Emir Abdulqadir who moved to Syria from Algiers. The attempt of the former to keep French nationality and take advantages of the privileges provided caused to ignite a kind of discordance between France and the Empire. The Algerian migrants accommodated in Syria became to be used as tool for political pressure and exploited now and then. Relying on his close relations with the Sultan, Salih Munir took action in this question, disregarding all the bureaucratic hierarchy; and that caused a conflict of authority. The Mir Hashim case was another example of the struggle for influence between the Palace and the Porte since the declaration of Tanzimat.
