ÂŞIĞIN ANLAM ARAYIŞINDA VE AŞKIN GELİŞİM SÜRECİNDE GÖZÜN VE BAKIŞIN ETKİLERİNE DAİR BİR DEĞERLENDİRME
Author :
Abstract
Klasik Türk şiirinde sevgilinin güzellik unsurları arasında en çok söz konusu edilen yüzü ve özellikle de gözleri ve bakışlarıdır. Onun gözleri ve bakışları bir anda bin kişiyi yaralayabilecek ya da öldürebilecek bir güce sahiptir. Bu bakımdan da daha çok hançer, kılıç, ok gibi kesici ve delici aletlere yada cellada, kâtile benzetilir. Bu makalede hedeflenen ise klâsik Türk şiirinde sıkça işlenen sevgilinin gözünün ve bakışlarının hangi ilgilerle ve nelere benzediğinden veya benzetildiğinden bahseden çalışmaları tekrar etmek değildir. Gözün ve bakışın(gamze), ruhla ve kalple, beyinle ve akılla, bilgiyle ve sezgiyle olan ilişkisini ve uyumunu, Hakikat Bilgisi’ni (Gerçek/ Hakikî Bilgi) ile olan ilgisini, imgesel anlamlarını ve aşkın gelişim sürecindeki etkilerini, bütüncül bir bakış açısıyla ele alarak, hem dünyevî, hem ilahî, hem felsefi, hem tasavvufi boyutları ile değerlendirmektir.
Keywords
Abstract
The face–especially the eyes and gaze–of the beloved are the elements of beauty that are mentioned most often in classical Turkish poetry. The eyes and gaze of the beloved have the power to harm or kill a thousand people at once. In this respect, they are most frequently compared to cutting and piercing tools such as daggers, swords and arrows, or to a hangman or murderer. This article does not aim to repeat and present works in classical Turkish poetry that have discussed how the beloved’s eyes and gaze look or what they are resembled. Rather, this study discusses the relationship and harmony of the eyes and gaze (the dimple that symbolizes her furtive glance) with the soul and heart, brain and mind, knowledge and intuition, their relation to the knowledge of truth (real/true knowledge), their imaginary meanings and effects on the development of love from a holistic perspective. It also evaluates the beloved’s eyes and gaze in worldly, divine, philosophical and mystical dimensions.
