Author :
Abstract
Bu çalışmanın amacı öğretmen görüşlerine göre okulda en fazla gözlenen liderlik davranışlarının neler olduğunu belirlemek ve bu davranışları ilgili liderlik stilleri kapsamında açıklamaktır. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden olgu bilim deseni kullanılmıştır. Araştırmanın verileri 2020-2021 eğitim öğretim yılı güz döneminde resmi eğitim kurumlarında görev yapan 33 öğretmenden toplanmıştır. Katılımcılara “Okulda en fazla gözlediğiniz liderlik davranışları nelerdir? Bu davranışları en çok hangi liderlik anlayış/ları kapsamında değerlendirmektesiniz?” şeklinde sorular yöneltilmiştir. Bu şekilde okul müdürlerinin davranışlarını ve liderlik tiplerini ortaya koyan öğretmen görüşleri incelenmiştir. Katılımcılardan çevrimiçi olarak toplanan 33 yazılı form içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Çalışmada öğretmen görüşlerine göre okul müdürlerinin “toksik, pasif, otoriter, etik, hizmetkâr, bilge, girişimci, demokratik, uzlaştırıcı, duygusal, odaklı, yenilikçi, idealist, vizyoner, öğrenen, karizmatik, iletişimci, destekleyici, transaksiyonel, paylaşımcı, teknolojik, eklektik ve veri temelli” olmak üzere 23 farklı boyutta davranış gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmada okul müdürlerinin davranışlarının daha çok olumlu liderlik kategorilerinde değerlendirildiği; olumsuz liderlik kategorilerinde ise toksik, otoriter ve pasif liderlik özelliklerinin vurgulandığı görülmektedir. Bulgular, müdürlerin genellikle olumlu davranışlar sergilediğini gösterse de diğerlerine kıyasla birkaç tür olumlu davranışa az rastlandığını fark edilmiştir. Bu davranışlar-veriye dayalı (bilimsel), idealist, vizyoner, teknolojik, öğrenen ve paylaşımcı liderlik stilleri – modern organizasyonlar için gereklidir. Bu nedenle politika yapıcılarına okullarda gözlemlenen liderlik davranışlarının haritasını çıkarmaları ve okul müdürlerinde bu olumlu davranışları geliştirmek için bir eylem planı oluşturmaları önerilmektedir.
Keywords
Abstract
This study aims to determine the most-observed leadership behaviors at school according to the teachers’ opinions and explain these behaviors under related leadership styles. The phenomenological design, a qualitative research design, was used in the study. The research data were collected in the fall semester of the 2020-2021 academic year from 33 teachers working in public educational institutions. Researchers asked the teachers leadership-related questions, such as “What are the leadership behaviors that you observe most at your school?” and “With which leadership styles do you associate these behaviors most?" Thus, the researchers examined the teachers' opinions, which revealed their school principals’ behaviors and leadership styles. 33 written forms collected from the participants using online tools were analyzed by content analysis. According to the teachers’ opinions, the study found that the school principals’ leadership behavior fell under 23 categories: “toxic, passive, authoritarian, ethical, servant, wise, entrepreneur, democratic, conciliatory, emotional, focused, innovative, idealistic, visionary, learning, charismatic, communicative, supportive, transactional, sharing, technological, eclectic, and data-driven.” The study found that the school principals’ behaviors were mostly positive. However, there were also negative behaviors, namely toxic, authoritarian, and passive leadership styles. Even though the responses indicated that the principals exhibited primarily positive behaviors, they did reveal that several types of positive behaviors were rarely observed compared to others. These behaviors – data-based (scientific), idealistic, visionary, technological, learning, and sharing leadership styles – are essential for modern organizations. For that reason, the researchers suggest that policymakers should map the leadership behaviors observed in schools and create an action plan to develop these positive behaviors in their schools’ principals.
