VARIOUS REPRESENTATIONS OF BULGARIAN CHARACTERS IN TURKISH FILMS AND TELEVISION SERIES: A SOCIOLOGICAL ANALYSIS
Author :
Abstract
Filmler ve televizyon dizileri gibi sinematik ürünler pek çok toplumsal temsili içlerinde barındırır. Bu temsiller, siyasi, sosyal, kültürel, ekonomik ve tarihi kaynaklardan beslenebilmektedir. Sinematik ürünlerde sıkça rastlanılan bir toplumsal temsil türü, farklı etnik ve/veya ulusal topluluklara mensup bireylerin çeşitli karakter tiplemeleri üzerinden betimlenmesidir. Türk sinemasında temsillerine rastlanan ulusal topluluklardan birisi de Türklerin yüzyıllardır ilişki içinde olduğu Bulgarlardır. Bu bağlamda bu araştırmanın amacı, Türk sineması ve televizyon dizilerinde Bulgarların farklı temsillerini çeşitli tarihi, siyasi ve sosyal faktörlerin ışığında incelemektir. Bu açıdan, 1954 ve 2019 seneleri arasında çekilmiş on film ve beş televizyon dizisi incelenmiştir. Çalışma, Türk sinemasında Bulgar karakterler içeren sinematik ürünlerin hangi dönemlerde ve hangi koşullar ışığında çekildiği ve Bulgarların hangi karakter kategorileri üzerinden temsil edildiği şeklinde iki temel araştırma sorusuna dayanmaktadır. Bulgaristan’daki Türk azınlığına yönelik kötü muamelelerin başlamasını takiben söz konusu sinematik çalışmaların bu tema ve Makedonya sorunu gibi bir tarihi tema çerçevesinde yapıldığı ve Bulgaristan devletini temsil eden karakterlerin genelde düşman, Bulgar sivillerin ise iyi karakterler olarak gösterildiği gözlenmiştir. Aynı temaların ve karakter temsillerinin kullanımı, iki ülke arası ilişkilerin normalleştiği yıllarda da geleneksel bir şekilde devam etmiştir.
Keywords
Abstract
Cinematic works like movies and television series include various social representations. These representations may emanate from political, cultural, social, economic and historical sources. A type of social representation common in cinematic products is the portrayal of members of different ethnic and/or national groups through various character typologies. One of the national groups represented in Turkish cinema is Bulgarians whom Turks have encountered for centuries. In this respect, this study aims to analyse various representations of Bulgarians in Turkish movies and television series in the light of various historical, political and social factors. To this aim, ten films and five television series produced between 1954 and 2019 have been studied. The study is based on two main research problematics: in which periods and under what conditions these cinematic works were produced and through which character categories Bulgarians were portrayed. It has been observed that these cinematic works have been produced, following the initiation of mistreatments by the Bulgarian state of her Turkish minority, with this theme and other themes like the Macedonian issue and that while characters representing the Bulgarian state have mostly been portrayed as villains, civilian Bulgarians have mostly been described as friendly characters. Same themes and characters have been adapted in the period of normalisation between two countries in a traditionalised way.
Keywords
- Akbal, İ. (2011). Komitacı eylemlerin son temsilcisi İsmail Hakkı Tekçe ve faaliyetleri. Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, (13), 70-102.
- Altıntaş, A. (2005). Makedonya sorunu ve çete faaliyetleri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 69-9.
- Aydın, M. (2019), Osmanlı Makedonyasında slavist Bulgar komita faaliyetleri. Belgi Dergisi, 2(18), 1587-1606.
- Bishku, M. B. (2003). Turkish-Bulgarian relations: From conflict and distrust to cooperation over minority issues and international politics. Mediterranean Quarterly, 14(2), 77-94.
- Bulgarian mafia boss arrested in Istanbul (2018, August 5). Hürriyet Daily News, https://www.hurriyetdailynews.com/bulgarian-mafia-boss-arrested-inistanbul-135452.
- Busby, G. & Klug, J. (2001). Movie-induced tourism: The challenge of measurement and other issues. Journal of Vacation Marketing, 7(4), 316332.
- Coşkun, B. D. (2001a). Bulgaristan’la Yeni Dönem: Soğuk Savaş Sonrası Ankara-Sofya İlişkileri. Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi Yayınları.
- Coşkun, B. D. (2001b). Turkish-Bulgarian relations in the post-cold war era; The exemplary relationship in the Balkans. The Turkish Yearbook of International Relations, (32), 25-60.
- Çanlı, M. (2017). Balkanlarda komitacılık ve çetecilik: II. Meşrutiyet dönemi meclis-i mebusan oturumlarında yapılan tartışmalar ve çözüm önerileri üzerine bir değerlendirme. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(4), 2825-2846.
- Dayıoğlu, A. (2005). Toplama Kampından Meclise – Bulgaristan’da Türk ve Müslüman Azınlığı. Iletişim Yayınları.
- Güner, Z. (1999). Milli mücadele döneminde Batı Trakya'da Bulgar zulümleri. Erdem İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 12(34) , 119-128.
- Monaco, J. (2000). How to Read a Film: Movies, Media, Multimedia. Oxford University Press.
- Mumcu, U. (1993). Papa Mafya Ağca. Tekin Yayınevi.
- Ortaylı, İ. (1987). İmparatorluğun en Uzun Yüzyılı. Hil Yayın.
- Özgüç, A. (2012). Ansiklopedik Türk filmleri sözlüğü. Horizon International.
- Özgül, Y. (1974). Türk Sinema Filmleri Ansiklopedisi 1914-2010. C.I. 1914-196. https://turuz.com/storage/her_konu-2019-7/6612-Turk_Sinema_Filmleri_ Ansiklopedisi-I-1914-1961-Yalchin_Ozgul-1974-520s.pdf, Erişim tarihi: 14.10.2021.
- Shaheen, J. G., (2006). Reel Bad Arabs: How Hollywood Vilifies a People. Media Education Foundation.
- Şimşir, B. N. (1985). Bulgaristan Türkleri. Bilgi Yayınevi.
- Tudor, A. (2014). Image and İnfluence: Studies in the Sociology of Film. Routledge.
- Yurdakul, D. (2002). Abi: Dündar Kılıç ve Kabadayılık Efsanesi. Umit Yayıncılık.
- Zafer, Z. (2010). Bulgaristan Türkleri’nin 1984-1989 eritme politikasına karşı direnişi. Akademik Bakış, 3(6), 27-44.
