Author :
Abstract
Bu çalışmanın amacı Türkçe ve Türk Kültürü 5-8. seviye ders kitaplarında yer alan metinleri, tür ve tema bakımından incelemektir. Bu amaç doğrultusunda ders kitaplarındaki metinler tespit edilip türleri belirlenmiş, bu metinlerin sıklıkları ve yüzdelik oranları ortaya konmuştur. Ayrıca kitapta yer alan temaların neler olduğuna, metinlerin temalara dağılımının nasıl gerçekleştiğine bakılmıştır. Araştırma, nitel durum çalışmasıyla desenlenmiştir. Araştırmada incelenen dokümanlar 2019- 2020 Eğitim- Öğretim yılından itibaren 5 yıl süreyle ders kitabı olarak kabul edilmiş Türkçe ve Türk Kültürü 5-8. seviye ders kitaplarıdır. Çalışmada bulgular doküman analizi yöntemiyle toplanmış, betimsel analiz yöntemiyle analiz edilmiş, yüzdelik ve sıklık açısından değerlendirilip yorumlanmıştır. Çalışma sonucunda ders kitaplarının tür açısından zengin olduğu fakat türler arası dağılım konusunda yetersiz kaldığı sonucuna ulaşılmıştır. Türkçe ve Türk Kültürü Öğretim Programında 8 tema olduğu ve kitaplarda aynı sırayla bu temalara yer verildiği görülmüştür.
Keywords
Abstract
The aim of this study is to examine the texts in the 5-8 grade Turkish and Turkish Culture textbooks in terms of genre and theme. For this purpose, the texts in textbooks were identified and their types were determined, the frequencies and percentile ratios of these texts were revealed. In addition, what are the themes in the books, and how the distribution of texts to themes occurs were examined. The research was patterned with a qualitative case study. The documents examined in the research are the 5-8 grades Turkish and Turkish Culture coursebooks that have been accepted as coursebooks for 5 years since the 2019-2020 academic year. In the study, the findings were collected by the method of document analysis, analyzed by the method of descriptive analysis, evaluated and interpreted in terms of percentile and frequency. As a result of the study, it was concluded that coursebooks are rich in species, but they are insufficient in terms of dec-species distribution. It was seen that there are 8 themes in the Turkish and Turkish Culture Curriculum and that these themes are included in the books in the same order.
Keywords
- Aksan, D. (1995). Şiir dili ve Türk şiir dili (dilbilim açısından bakış). Engin Yayınevi.
- Baş, B. (2003). Altıncı sınıf Türkçe ders kitaplarında metin türleri üzerine bir inceleme. Türklük Bilimi Araştırmaları, (13). 257-265.
- Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28.
- Bozkurt, B.Ü. (2018). Okuma ve yazma eğitiminde metin türlerini sınıflama sorunsalı ve öğrenci/karma türlerin öğretimiyle ilgili. N.E. Uzun & B.Ü. Bozkurt (Haz.), Türkçenin eğitim-öğretiminde kuramsal ve uygulamalı çalışmalar-10. içinde, 75-99.
- Biber, D. (1989). A typology of English texts. Linguistics 27(1), 3-44.
- Bulut, K. (2020). Açık öğretim ortaokulu Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin tür ve tema açısından incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(3), 931-949.
- Bulut, M. & Orhan, S. (2012). Türkçe-edebiyat ders kitaplarının dil ve kültür aktarımındaki rolü ve önemi üzerine bir inceleme. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(8), 297-311.
- Civan, M. (2019). 6 ve 7. sınıf Türkçe ders kitaplarının tema ve metin türü açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi.
- Creswell, J. W. (2007). Qualitative İnquiry & Research Design: Choosing Among Five Approaches. SAGE Publications.
- Çeçen, M.A. & Çiftçi, Ö. (2007). İlköğretim 6. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin tür ve tema açısından incelenmesi. Milli Eğitim, 173, 3949.
- Dilidizgün, Ş. (2017). Metindilbilim ve Türkçe Öğretimi. Anı Yayıncılık.
- Göker, O. (2001). Uygulamalı Türkçe Bilgileri III. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1982). Epistemological and methodological bases of naturalistic inquiry. Educational Communication and Technology Journal, 30(4), 233-252.
- Gülersoy, A. E. (2013). İdeal ders kitabı arayışında Sosyal Bilgiler ders kitaplarının bazı özellikler açısından incelenmesi. International Journal of New Trends in Arts, Sports and Science Education, 2(1), 8-26.
- Günay, D. (2007). Metin Bilgisi. Multilingual Yayınları.
- Güneş, F. (2013). Türkçe öğretiminde metin seçimi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(1), 1-12.
- Hyland, K. (2008). Genre and academic writing in the disciplines. Language Teaching, 41(4), 543- 562.
- İşeri, K. (1998). Okuma ediminin eğitimsel işlevi. Dil Dergisi, (70), 5-18.
- İşeri, K. (2018). Sözden Yazıya Dile Gelen Metin. Pegem Akademi.
- Karakuş, N. (2010). Türkçe Öğretiminde Kaynak Metinlerin Temalara Uygunluğu Yönünden Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi.
- Karataş, Z. (2015). Sosyal Bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 68-86.
- Kıbrıs, S. (2019). Ortaokul (5-8. Sınıflar) Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Ders Kitaplarında ‘Metin Türü Farkındalığı. Yayınlamamış yüksek lisans tezi, Başkent Üniversitesi.
- Kırbaş, A., Orhan, S. & Topal, Y. (2012). İlköğretim Türkçe ders kitaplarındaki görsel ögelere öğretmen görüşlerinden hareketle eleştirel bir bakış. Turkish Studies, 7(4), 2225-2235.
- Knapp, P., & Watkins, M. (2005). Genre, Text, Grammar: Technologies for Teaching and Assessing Writing. University of NSW.
- Kolaç, E. (2009). İlköğretim Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin tür açısından değerlendirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 594-626.
- Kula, O. B. (1988). Ders kitabının yapımında gözetilen bilim kuramsal ve didaktik çerçeve. Ç.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi 2, 1(2), 97-107.
- Zorlu, Ö. K. (2021). Metinlerin temalara uygunluğu bakımından Türkçe ders kitapları üzerine bir inceleme. International Journal of Social Sciences and Education Research, 7(1), 1-11.
- MEB (2005). İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. sınıflar) Öğretim Programı. Milli Eğitim Basımevi.
- MEB (2006). İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. sınıflar) Öğretim Programı. Milli
- MEB (2018). Pısa Türkiye Ön Raporu (2018). Milli Eğitim Basımevi.
- MEB (2018). Türkçe Dersi Öğretim Programı (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Milli Eğitim Basımevi.
- MEB (2018). Türkçe ve Türk Kültürü Dersi Öğretim Programı (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Milli Eğitim Basımevi.
- MEB (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar).
- Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). An Expanded Sourcebook: Qualitative Data Analysis. SAGE Publications.
- Moessner, L. (2001). Genre, text type, style, register: a terminological maze? European Journal of English Studies, 5(2), 131-138.
- Özbay, M. & Çeçen, M.A. (2012). Türkçe ders kitaplarında (6-8. sınıflar) yer alan metinlerin tür ve tema açısından incelenmesi. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 1(1), 67- 76.
- Özdemir, M. (2010). Nitel veri analizi: Sosyal Bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1) , 323-343.
- Özmen, R. G. (2001). “Okuma Becerisi”, Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu - Türkçe 1-8, (hzl. Prof. Dr. Ayşegül ATAMAN ve diğerleri). Nobel Yayın Dağıtım.
- Pilav, S. & Oğuz, M. M. (2013). Türkçe ders kitaplarında yer alan metin türleri üzerine bir araştırma. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 16-30.
- Beaugrande, R. D. & Dressler W. U. (2002). Introduction to Text Linguistics. Routledge.
- Sever, S. (2003). Çocuk ve Edebiyat. Kök Yayıncılık.
- Solak, M. & Yaylı, D. (2009). İlköğretim ikinci kademe Türkçe ders kitaplarının türler açısından incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(9), 444- 453.
- Sulak, S. E. (2009). İlköğretim Okulları 1-5. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında yer Alan Metinlerin Türlerine Göre Yapılarının Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi.
- Şahin, D. & Bayramoğlu, C. D. (2016). 2015 Türkçe öğretim programının metin tür ve tema seçimi bakımından değerlendirilmesi. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(3),
- Şimşek, N. D. & Müldür, M. (2020). Pedagojik Bakış Açısıyla Metin Türleri ve Yapıları. Iksad Publications.
- TDK Güncel Türkçe Sözlük. Tema. 07/12/2021 tarihinde https://sozluk.gov.tr/
- Temizyürek, F. & Delican, B. (2016). İlkokul Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin tür ve tema açısından incelenmesi. Bartın University Journal of Faculty of Education, 5(3), 842-856.
- Türkben, T. (2018). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin tür ve tema açısından incelenmesi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(3), 2152-2166.
- Uzuner, S., Aktaş, E., & Albayrak, L. (2010). Türkçe 6, 7 ve 8. sınıf ders kitaplarının görseller (illüstrasyonlar) açısından değerlendirilmesi. Türklük Bilimi Araştırmaları, (27), 721-733.
- Üründü, V. (2011). 6-8. sınıf Türkçe Ders Kitaplarının Tema ve Metin Türü Yönünden İncelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İnönü
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2021). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (12.Baskı). Seçkin Yayıncılık.
- Yılmaz, E. (2010). Uygulamalı Metin Bilgisi. Pegem Akademi.
- Yılmaz, M. Korkmaz, C. (2016). İlköğretim 1-5. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin tür ve tema açısından incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(36), 33-46.
- Yin, R. K. (2009). Case Study Research: Design and Methods (4th ed.). SAGE Publications.
- Deniz, K. (2019). Türkçe ve Türk Kültürü 5 seviye ders kitabı. Sistem Ofset Basın Yayın.
- Doğan, Y. (2019). Türkçe ve Türk Kültürü 6 seviye ders kitabı. Ofset Basın
- Karatay, H. (2019). Türkçe ve Türk Kültürü 8 seviye ders kitabı. Sistem Ofset Basın Yayın.
- curriculum and approved by completing the review. (Gulersoy, 2013). The
- the textbooks is shaped (Temizyürek & Delican, 2016). One of the most
- lessons (Baş, 2003; Bulut & Orhan, 2012; Kırbaş, Orhan & Topal, 2012; Kula,
- 1988; Özbay & Çeçen, 2012; Uzuner, Aktaş & Albayrak, 2010). According to
- the concept of text (Şimşek & Müldür, 2020). The text comes from the Latin word
- textus, which means fabric (Onursal, 2003; Yılmaz, 2010). Accent defines the
- other and to non-linguistic factors” (1995, p. 257). According to İşeri, "a
- written" can be evaluated as a text (1998, p.11). Günay defines the text as “a
- beginning and an end” (2007, p. 44). Güneş says that text is “structures in which
- expressions and punctuation features” (2013, p. 2). According to Tiryaki (2013),
- make a common definition expressing this concept (İşeri, 2018). While
- making different definitions (Şimşek and Müldür,2020). According to Biber
- (1989), genres are text categories that can be distinguished simply by natural
- speakers. According to Moessner (2001), genre is the model for describing and
- classifying texts. Hyland (2008), type; It is a social and cognitive concept and
- (2005), text type is; literary studies, popular culture, linguistics, and pedagogy.
- In 2005 and 2006 Primary Education Turkish Language Curriculum (1-5 and 6,
- Turkish and Turkish Culture Curriculum 1-8, created in 2018. It covers between
- the phenomenon and the context is not clear. (Yin, 2009). The most distinctive
- situations (Yıldırım & Şimşek, 2021). The data collection method of this study is
- analysis, it is seen that descriptive analysis is more superficial (Bulut, 2020). The
- predetermined titles (Özdemir, 2010). Guba and Lincoln (1982) focused on
- qualitative research. According to Creswell (2007), it is necessary to specify one
- the 2019-2020 Academic Year and prepared by the MEB Publishing House, were
