Author :
Abstract
Kadın tarihi ve toplumsal cinsiyet eşitliği çalışmalarının bir uzantısı olarak, tarih ders kitaplarında kadınların ne ölçüde ve nasıl temsil edildiği önemli bir araştırma alanı haline gelmiştir. Tarih ders kitaplarında kullanılan dil, verilen bilgiler ve görseller bu tür araştırmalar için çok önemli veri araçları kabul edilmektedir. Nitel bir yaklaşıma sahip olan bu araştırmanın amacı 2022-2023 eğitim-öğretim yılında kullanılan 11. Sınıf tarih ders kitabındaki kadın görsellerini analiz etmektir. Araştırmada doküman analizi yöntemi kullanılmıştır ve 11.Sınıf tarih ders kitabı amaçlı örneklem yöntemiyle seçilmiştir. Nitel ölçümleri nicel verilere çevirmek amacıyla içerik analizi tercih edilirken, görselleri anlamak ve yorumlamak için göstergebilim analizine başvurulmuştur. 11. Sınıf tarih ders kitabındaki toplam 238 görselin sadece 22’si kadınlarla ilişkilidir ve bu görseller kitapta %9.24’lük bir oran oluşturmaktadır. Kadın görsellerinin çoğu düşük görüntü kalitesine sahiptir ve çoğunlukla konu metninde yer alan olay ve olguları görselleştirmek amacıyla kullanıldığı için metinle ilişkileri zayıftır. Sonuç olarak mevcut 11.Sınıf tarih ders kitabında kullanılan görseller, kadınları yeterince temsil etmemekte ve kadınların tarihine ışık tutmamaktadır. Öğrencilerin, görseller üzerinden kadın tarihine ilişkin bilgileri kendi kendilerine yapılandırmaları sağlanmalı ve görselleri sorgulama becerileri geliştirilmelidir. Aynı zamanda tarih ders kitaplarında kadın görsellerinin daha etkili kullanımı üzerine daha detaylı araştırmalar yapılmalıdır.
Keywords
Abstract
To what extent and how women are represented in history textbooks has become an important research area, as an extension of women's history and gender studies. It is considered that the language, information and visuals used in history textbooks are crucial data tools for such research. The aim of this study, which has a qualitative approach, is to analyze the visuals of women in the 11th grade history textbook used in the 2022-2023 academic year. The document analysis method was used in the research and the 11th grade history textbook was chosen with the purposive sampling method. Content analysis was preferred to convert qualitative measurements into quantitative data, and semiotic analysis was used to understand and interpret the visuals. Only 22 of the 238 images in the 11th grade history textbook are related to women, and these women’s visuals have a ratio of 9.24 percent in the textbook. Most of the images of women have low image quality. In addition, the visuals, which are mostly used to visualize the events and phenomena in the subject text, are poorly related to the text. As a result, the visuals used in the current 11th grade history textbook do not adequately represent women and do not shed light on women's history. Students should be enabled to construct their own knowledge about women's history through visuals and their ability to question visuals should be developed. More detailed studies should be conducted by researchers on the effective use of women' images in the history textbooks.
