Author :
Abstract
Edward Granville Browne, İngiltere’de Eton College’de başladığı okul hayatını Cambridge’de tıp okumakla devam ettirmiştir. Tıp öğrencisi iken babası tarafından İstanbul’a gönderilmiş, Osmanlı Devleti ile Rusya arasında meydana gelen 93 Savaşı haberlerine ilgi duymuştur. Bundan sonra Ortadoğu ve Osmanlı ile ilgili kitapları okurken Farsça, Türkçe ve Arapça öğrenmeye başlamıştır. İngiltere’de İranlı entelektüel Hacı Pirzadeh Naini ile tanıştıktan sonra Mazhar Ali unvanını kullanmış ve İngiliz Dışişleri Bakanlığı tarafından bir yıllığına Tahran’a gönderilmiştir. İran’a geldikten sonra meşrutiyetçi Bahai önderleri ile irtibata geçmiştir. Çalışmamızda Browne’nin tıpçı olmasına rağmen İran’a gidiş sebebini, bu ülkenin meşrutiyet süreci yaşadığı ve iç karışıklığa sürüklendiği bir dönemde meşrutiyetçilerle irtibatının sebebini bulmaya çalıştık. İran’a gittikten sonra Bahailerle irtibata geçmesi, Osmanlı-İran sınırındaki sınır meselelerine ve İran’daki mezhebi ihtilaflara müdahil olması da çalışmamızın ana hedefini oluşturmaktadır. İran seyahati ile ilgili notlarını topladığı seyahatname en önemli kaynağımızdır. Dilbilimci olmamasına ve İran’da bu alan ile ilgili kişilerle irtibata geçmemesine rağmen İran Edebiyatı Tarihi yazmasına dair sorulara cevap aramaya çalıştık. Farsçaya ilgisi sebebiyle İran’da bu alanla ilgili kişilerle irtibata geçmekten ziyade Tahran, Kirman, Yezd, Zencan ve İsfahan’da daha çok Bahai ve Zerdüştlerle olan irtibatının sebebini öğrenmeye çalıştık.
Keywords
Abstract
Edward Granville Browne continued his school life, which he started at Eton College in England, by studying medicine in Cambridge. While he was a medical student, he was sent to Istanbul by his father and was interested in the news of the 93 War between the Ottoman Empire and Russia. After that, he started to learn Persian, Turkish and Arabic while reading books on the Middle East and the Ottoman Empire. After meeting Iranian intellectual Haji Pirzadeh Naini in England, he used the title Mazhar Ali and was sent to Tehran for a year by the British Foreign Office. After coming to Iran, he contacted the constitutionalist Baha'i leaders. In our study, we tried to find out the reason why Browne went to Iran despite being a doctor, and the reason for his contact with the constitutionalists at a time when this country was experiencing a constitutional process and was dragged into internal turmoil. His contact with Baha'is after he went to Iran, his involvement in the border issues on the Ottoman-Iranian border and the sectarian conflicts in Iran also constitute the main target of our study. The travelogue in which he collected his notes about his trip to Iran is our most important resource. Although he is not a linguist and has not contacted people related to this field in Iran, we tried to find answers to questions about his writing on the History of Iranian Literature. Due to his interest in Persian, we tried to find out the reason for his contact with Baha'is and Zoroastrians in Tehran, Kirman, Yazd, Zanjan and Isfahan rather than contacting people related to this field in Iran.
