Author :
Abstract
Mesnevi nazım şekliyle yazılmış kıssa özelliği taşıyan metinler, edebî bir amaç güderken mesaj kaygısı da taşır. Edebî türlerde tekrar eden lafızlar bir mesajı iletirler. Lafızların mesnevilerdeki kullanımlarına bakıldığında bazı lafızların belli bir amaç için kullanıldığı görülmektedir. Mecâz ve hakîkat söyleminin çoğu mesnevide sıklıkla kullanılmasının ardında yatan sebebin görülmesi için klasik Türk edebiyatı mesnevilerindeki mecâz ve hakîkat lafızları incelenmiştir. Bu bağlamda yapılan inceleme sonucunda mecâz ve hakîkat lafızlarının farklı zamanlarda ve farklı şairlerce yazılan mesnevilerin giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinde tekrar ettiği görülmüştür. Çalışmada mecâz ve hakîkat kelimelerine bakılmadan önce bu lafızların sözlük anlamlarına yer verilmiş, ardından bu lafızlar dört ana başlıkta incelenmiştir. Makale için nitel araştırma yöntemi seçilmiş ve doküman incelemesi yapılmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen veriler doğrultusunda bu lafızların aşk, varlık, topluluk ve zıtlık bağlamında kullanıldığı tespit edilmiştir. Mecâz ve hakîkat söyleminin incelenen mesnevilerin çoğunluğunda yer alması bu konunun mesnevi şairleri için önem arz ettiğini göstermiş ve bu söylemle şairlerin hakikat konusu ile ilgili düşüncelerini ilettikleri görülmüştür.
Keywords
Abstract
Texts with parable characteristics written in masnavi verse form have a literary purpose but also have message concerns. Repetitive words in literary genres convey a message. When we look at the usage of words in masnavis, it is seen that some words are used for a certain purpose. In order to see the reason behind the frequent use of metaphor and truth discourse in many masnavis, the metaphor and truth expressions in classical Turkish literature masnavis were examined. As a result of the analysis made in this context, it was seen that the words metaphor and truth were repeated in the introduction, development and conclusion sections of masnavis written at different times and by different poets. In the study, before looking at the words metaphor and truth, the dictionary meanings of these words were included, and then these words were examined under four main headings. Qualitative research method was chosen for the article and document analysis was conducted in this research. In line with the data obtained as a result of the study, it was determined that these words were used in the context of love, existence, community and bipolarity. The fact that metaphor and truth discourse are included in the majority of the examined masnavis shows that this subject is important for masnavi poets, and it has been seen that the poets convey their thoughts on the subject of truth with this discourse.
