19. Yüzyılda Japonya’da Pan-Asyacılık ve Osmanlı Devleti’nde Pan İslamizmin Toplumsal Nedenleri ve Fikri Hareketleri, 20. Yüzyıldaki Yansımaları ve Dönüşümleri
Author :
Abstract
19. yüzyılın sonu ve 20. yüzyılın başı, Asya ve Orta Doğu’daki milliyetçi ve ideolojik hareketler için kritik dönemlerdi. Batılı güçler sömürgeci girişimlerini genişlettikçe, Japonya ve Osmanlı İmparatorluğu’nda iki farklı ama bir bakıma paralel ideoloji ortaya çıktı. Bu ideolojiler, Pan-Asyacılık ve Pan-İslamizm, ortak bir Batı karşıtı duyarlılığa dayanmakla birlikte, çok farklı jeopolitik ortamlarda gelişti ve kendi bölgelerinin tarihsel ve siyasi gelişmelerini etkiledi. Her iki ideoloji de güç konsolidasyonu ve bölgesel birliği teşvik etmeyi hedeflesede, gelişimleri ve uygulamaları, farklı tarihsel ve kültürel bağlamlar tarafından şekillendi ve bu durum farklı sonuçlara yol açtı. Aydınlar da bu ideolojilerin şekillenmesinde, desteklenmesinde ve bazen de meydan okunmasında önemli rol oynadılar. Zamanla, bu ideolojiler, toplumlarındaki entelektüel tartışmalardan etkilenerek, küresel siyasetin ve bölgesel kimliklerin değişen sınırlarını yansıttı. Bu karşılaştırmalı analiz, anti-sömürgeci duyarlılık, kültürel kimlik ve siyasi strateji arasındaki karmaşık etkileşimi vurgulayarak, Pan-Asyacılık ve Pan-İslamizmin değişen jeopolitik manzaralara nasıl uyum sağladığını ve bölgesel ve küresel siyaseti şekillendirmeye nasıl devam ettiğini göstermektedir.
Keywords
Abstract
The late 19th and early 20th centuries were crucial periods for nationalist and ideological movements in Asia and the Middle East. As Western powers expanded their colonial ventures, two distinct but in some ways parallel ideologies emerged in Japan and the Ottoman Empire. While these ideologies, Pan-Asianism and Pan-Islamism, were rooted in a common anti-Western sentiment, they developed in very different geopolitical landscapes and influenced the historical and political developments of their respective regions. While both ideologies aimed to consolidate power and promote regional unity, their development and implementation were shaped by different historical and cultural contexts, leading to different outcomes. Intellectuals also played a crucial role in shaping, promoting, and sometimes challenging these ideologies. Over time, these ideologies were influenced by the intellectual debates within their societies, reflecting the changing contours of global politics and regional identities. This comparative analysis highlights the complex interplay between anti-colonial sentiment, cultural identity, and political strategy, showing how Pan-Asianism and Pan-Islamism adapted to changing geopolitical landscapes while continuing to shape regional and global politics.
