ŞEYH ŞABÂN VELÎ’NİN TARİKAT SİLSİLESİNE DAİR BİR ESER: ÖMER FUÂDÎ’NİN SİLSİLENÂMESİ

Author:

Year-Number: 2023-LXIII
Yayımlanma Tarihi: 2023-04-05 14:02:36.0
Language : Türkçe
Konu : Ortaçağ Tarihi
Number of pages: 616-638
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

  1. yüzyıl mutasavvıflarından olan Şeyh Şabân Velî (ö. 976/1569), dönemin Osmanlı tasavvuf ekollerinden birisi olan Halvetilîğin Şabâniyye kolunun kurucusudur. Hz. Muhammed ile başlatılan Şabânilik tarikatına ait silsileler içerisinde tarikat nesebinde Şeyh Hayreddin Tokadî (ö. 937/1530)’nin ardından zikredilmektedir. Söz konusu silsilenamelerden birisi de Halvetî Şabânî dergâhının beşinci postnişini Ömer Fuâdî (ö. 1046/1636) tarafından kaleme alınmıştır. Ömer Fuâdî’nin Türbenâme, Bülbüliyye ve Risale-i Hâbiyye gibi günümüz Türkçesine aktarılan eserlerinin yanı sıra kelam ve tasavvuf alanlarında otuzun üzerinde manzum ve mensur eserinin olduğu bilinmektedir. Onun özellikle Menâkıb-ı Şeyh Şabân-ı Velî isimli eseri, Şeyh Şabân-ı Velî ve Halvetî Şabâniliğinin tanınmasında ve yayılmasında etkili olmuştur. Çalışmamız, Halvetîliğin Şabânî kolunun kurucusu Şeyh Şabân-ı Velî’nin tarikat silsilesine dair Milli Kütüphane 06 Hk 4933/1 kayıt numaralı 1751 istinsah tarihli Silsilenâme üzerinedir. Küçük bir tasavvuf risâlesi hüviyetinde olan bu eserin muhteva analizi yapılmış ve Şeyh Şabân Velî’nin tarikat silsilesine yer verilmiştir. Silsilenâme’de, tasavvuf kültüründe batınî bilgi ve bu bilgiye ulaşma yolları kısaca açıklanmıştır. Daha sonra Şeyh Şabân Velî’nin icazet aldığı şeyhlerin listesinin Hasan Basri ve Hz. Ali kanalıyla Hz. Muhammed’e dayandırılarak verilmiştir.

Keywords

Abstract

Sheikh Şaban Veli (d. 976/1569), one of the 16th century mystics, is the founder of the Shabaniyye branch of Khalwatiyya, one of the Ottoman Sufi schools of the period. It is mentioned after Sheikh Hayreddin Tokadi (d. 937/1530)  in the lineage of the sequence among the lineages belonging to the Shabanism sect started with Hazrat Muhammad. One of these sequences was written by Ömer Fuadi (d. 1046/1636), the fifth leader of the association of Khalwati Shabani convent. It is known that Ömer Fuadi has more than thirty poetic and prose works in the fields of kalam and mysticism, in addition to his works such as Türbename, Bülbüliyye and Risale-i Habiyye translated into contemporary Turkish. His work especially Menakıb-ı Şeyh Şaban-ı Velî was influential in the recognition and spread of Sheikh Şaban Veli and the Shabaniyye branch of the Khalwatism. Our study will be on the Silsilename with the registration number 06 Hk 4933/1 of the National Library, dated 1751, about the sect succession of Sheikh Şaban Velî, the founder of Khalwati Shabaniyye. The content analysis of this work, which is a small mystic treatise, has been analyzed and the order sequence of Sheikh Şaban Velî has been given. In Silsilename, esoteric knowledge in Sufi culture and the ways to reach this knowledge are briefly explained. Later, the list of the sheikhs for whom Sheikh Şaban Veli was authorized was given through Hasan Basri and Hz. Ali, based on Hz. Muhammad.

Keywords