Author:
Abstract
Büyük Selçuklular Dönemi’nde (1040-1157) Sultan Melikşah zamanında (1072-1092) başkent İsfahan’da bir gözlemevi kurulmuştur. Başkanlığını Ömer Hayyâm’ın yaptığı sekiz kişiden oluşan bir bilim insanları heyeti bu gözlemevinde çalışmıştır. İsfahan (Melikşah) Gözlemevi’nde çalışan bu bilim insanları heyeti içinde yer alan önemli isimlerden biri de Ebü’l Abbâs el-Levkerî’dir. El-Levkerî’nin İsfahan (Melikşah) Gözlemevi’nde nasıl çalışmalar yaptığı ve rasat çalışmalarına hangi düzeyde katkılar sağladığı konusunda bilgiler bulunmamaktadır. Ancak sahip olduğu bilgi birikimi ve akademik kimliğinden yararlanılmak üzere İsfahan (Melikşah) Gözlemevi’ne davet edildiği konusunda kuşku duyulmamalıdır. Astronomiden ziyade felsefe konusunda adını duyuran el-Levkerî, İbn-i Sinâ’nın öğrencisi Behremyar b. Marzubân’ın talebesidir. İbn Sinâ’nın felsefeye dair birçok öğretisi Behremyar b. Marzubân üzerinden el-Levkerî’ye intikal etmiştir. El-Levkerî ise İbn Sinâ’nın felsefi öğretilerinin Horasan’a yayılmasında önemli bir rol oynamıştır. Yaşamı boyunca birçok eser yazan el-Levkerî, “Bayân el-Hakk bi-Damân el Sıdk” adlı felsefi içerikli eseri ile öne çıkmıştır. Ayrıca birçok öğrenci yetiştirmiş ve felsefe alanında akranları Ömer Hayyâm, İbn Kûşek ve el-Vâsıtî’yi geride bırakmıştır.
Keywords
Abstract
In the Great Seljuk Period (1040-1157), an observatory was established in the capital Isfahan during the reign of Sultan Malikşah (1072-1092). A delegation of eight people, chaired by Umer Khayyâm, worked in this observatory. One of the important names within this delegation of scientists working at the Isfahan (Malikşah) Observatory is Abû’l Abbâs al-Lawkarî. There is no information on how al-Lawkarî’s works at the Isfahan (Malikşah) Observatory and at what level it contributes to the study of observations. But, there should be no doubt that he was invited to the Isfahan (Malikşah) Observatory for his knowledge and academic identity. Al-Lawkarî, who has made a name for philosophy rather than astronomy, is a student of Bahramyar b. Marzubân who is a student of Avicenna. Many of Avicenna’s teachings on philosophy were transferred to al-Lawkarî through Bahramyar b. Marzubân. Al-Lawkarî played an important role in spreading the philosophical teachings of Avicenna to Khorasan. Al-Lawkarî, who wrote many works during his life, came to the forefront with his philosophical work entitled “Bayân al-Haqq bi-Damân al Sıdk”. He also trained many students and his peers in the field of philosophy leave behind Umer Khayyâm, İbn Kûşek and al-Vâsıtî.