Author:
Abstract
Tazminat, medeni hukuk alanına giren bir yaptırım olup oluşabilecek zararların telafi edilmesini ifade eder. İslam medeni hukukunda önemli bir yeri olan Mecelle’de; Bey’(satış sözleşmesi), İcâre (kira sözleşmesi), kefalet ve emanet gibi konularda tazminatlar ile ilgili hükümler bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı İcâre Akdinde yer alan tazminatların incelenmesidir. Mecelle’de icâre akdi incelendiğinde tazminatlar ile ilgili üç ana başlığın olduğu görülmüştür. Bunların ilki, kiralanan maldan elde edilecek olan ve zamanla ortaya çıkacak olan menfaatlerin tazminine ilişkin hükümler; ikincisi, kiracının tazminat noktasındaki sorumluluklarına ilişkin hükümler ve son olarak işçinin tazminatına ilişkin hükümler şeklindedir. Mecelle’de İcâre akdinde tazminatlar konusu ele alınırken Mecelle Komisyonu Mecelle maddelerini önce Hanefî mezhebinin daha çokta Ebu Hanifenin görüşleri çerçevesinde kaleme almıştır. Fakat zamanın şartlarının değişimi ve İslam içtihad geleneğinin vüs’at ve derinliği içerisinde konular ele alındığında daha sağlıklı sonuçlara varılacağı aşikârdır. Zira daha sonraları oluşturulan Mecelle Ta’dil Komisyonları da bu çerçevede değişiklik, ekleme ve çıkarmalara gitmiştir. Gerek mal sahiplerinin gerekse kiracıların mağdur edilmemesi için tazminatlar konusunda diğer mezheplerin görüşlerinden de istifade edilmesi İslam fıkhının günümüz sorunlarına çözüm üretmesi açısından önemli bir adım olacaktır.
Keywords
Abstract
Compensation is a sanction within the field of civil law and refers to the compensation of damages that may occur. There are provisions regarding compensation in matters such as sales contract, ijarah (lease) contract, bail and collateral in Majalla, which has an important place in Islamic civil law. The aim of this study is to examine the subject of compensations in the ijarah contract. When ijarah contract in Majalla is examined, it is found out that there are three main parts about compensations. The first of these is the provisions regarding the compensation of the benefits that will be obtained from the leased property and that will arise over time, secondly, the provisions regarding the liabilities of the lessee at the point of compensation and finally the provisions regarding the compensation of the worker. While the issue of compensations in the ijare (lease) contract was discussed in Majalla, the Majalla Commission previously wrote down the articles within the framework of the views of the Hanafi sect, mostly Abu Hanifa. However, it is obvious that more proper results will be achieved when the changes in the conditions of the time and the issues within the unity and depth of the Islamic ijtihad tradition are discussed. As a matter of fact, Majalla’s Amendment Commissions, formed later, also made changes, additions and deletions within this framework. Benefiting from the opinions of other sects about compensations so that both the landlords and the lessees are not aggrieved will be an important step in terms of finding solutions to today's problems in Islamic fiqh.