Author:
Abstract
Bu çalışma, eski Türk yönetim geleneği olarak ülüş sisteminin Büyük Selçuklu İmparatorluğu’na yansımalarını inceleyerek imparatorluğun yönetim yapısını tahlil etme niteliğinde bir giriş çabasıdır. Çalışmada ülüş sistemi üzerinden Büyük Selçuklu İmparatorluğu’nun karmaşık yönetim yapısını daha anlaşılır kılmak amaçlanmaktadır. Çalışmada eski Türk yönetim geleneğinin kuvvetli bir mirası olarak ülüş sisteminin Büyük Selçuklu imparatorluk yönetim yapısına nasıl yansıdığı ile birlikte ülüş sistemin nasıl tatbik edildiği ve bu sistemin değişime uğrayıp uğramadığı, bu sistemin imparatorluk yönetiminde merkeziyetçi mi yoksa âdem-i merkeziyetçi bir yapı mı kurduğu ve son olarak bu sistemin faydalarının ve zararlarının nasıl ortaya çıktığı araştırılmaktadır. Sonuçta ülüş sistemine dayalı, hanedan mensuplarının etkilerine açık federal bir sultanlık olarak ortaya çıkan Büyük Selçuklu İmparatorluğu’nda, kuruluştan itibaren ülüş sistemine riayet edilse de hanedan mensuplarının etkilerinden uzakta daha merkezi bir federal sultanlık kurulması yönünde bir çaba gösterildiği anlaşılmaktadır.
Keywords
Abstract
This study is an introductory effort to analyze the administrative structure of the empire by examining the reflections of the ülüş system, as the old Turkish administrative tradition, on the Great Seljuk Empire. In this study, it is aimed to make the complex administrative structure of the Great Seljuk Empire more understandable through the ülüş system. In the study, as a strong legacy of the old Turkish administrative tradition, how the ülüş system was reflected in the Great Seljuk imperial administrative structure, how the ülüş system was applied and whether this system changed, whether this system presented a centralized or decentralized structure in the imperial administration, and finally it is investigated how the benefits and harms of this system emerge. As a result, in the Great Seljuk Empire, which emerged as a federal sultanate based on the ülüş system and open to the influence of the members of the dynasty, it is seen that there has been an effort to establish a more central federal sultanate away from the influence of the members of the dynasty.