Author :
DOI : 10.14225/Joh387
Year-Number: 2014-XVII
Language : null
Konu : Uluslararası İlişkiler
Abstract
Keywords
Abstract
Keywords
- tamamen çekilmesini sağlaması ile pekişmiş (Swanson, 2008,30) ve 2006’daki
- gütmüştür. Bugün gelinen noktada, Suriye olaylarında, 2008’deki Doha
- ile kişisel görüşme). 2006’da Hizbullah’a karşı olan desteği zirveye ulaştıran ve Hasan Nasrallah’ı sadece Müslümanların değil Lübnanlı çoğu Hıristiyan’ın gözünde de kahraman yapan temel saik Hizbullah’ın Lübnanlılar adına ülkeyi savunması ve Lübnanlı bir hüviyet kazanmasıdır. Ancak 2008 yılında Hizbullah’ın Beyrut işgali ile birlikte ülkede taraflar arsında derin bir kırılma yaşanmış ve Hizbullah’ın geniş halk desteği azalmıştır.
- kurmaları 1960’ların sonlarını bulmuştur. 1970’li yıllarda EMEL’le siyasi ve
- önemli mezheplerin hep gerisinde kalmıştır. 1982’de Hizbullah’ın kurulması ve
- kurum, 1987 yılında Kuzey Beka bölgesinde yaşanan sel felaketinin yol açtığı
- sonucu yıkılan evleri yenilemiştir. Kurum, 1991 yılından itibaren Lübnan’da,
- işyeridir (Qassam, 2006 :94–95).
- Sağlık çalışmaları çerçevesinde kurulan “İslami Sağlık Kurumu”na bağlı dokuz sağlık merkezi, on altı sabit poliklinik ve üç seyyar poliklinik sağlık hizmeti veren araçlardan sadece bazılarıdır. 2001 yılı itibariyle bu merkezlerden sağlık hizmeti alan kişi sayısı 111.077’dir. Buralarda ilaç ücretsiz olarak dağıtılmaktadır. Kurum direkt olarak sağladığı sağlık faaliyetlerinin yanı sıra alkol, uyuşturucu ve sigara bağımlılığına karşı eğitim kursları da düzenlemektedir. Parti, kurmuş olduğu “Gaziler Kurumu” vesilesi ile saldırılarda yaralanan 3.150 gaziye hizmet vermektedir. Bunlardan 2.307’si İslami Direniş’in gazisidir. Diğerleri ise savaş sırasında veya Güney’e yerleştirilen mayınların patlaması sebebiyle yaralanan veya sakatlanan sivil gazilerdir. Gazilere yönelik gerçekleştirilen faaliyetler içerisinde aylıklarının temin edilmesi, tedavileri devam eden varsa tedavilerinin sağlanması gibi hizmetler sunmaktadır. Gaziler Kurumu’nda, bu çalışma çerçevesinde, 4 merkez açılarak gazilerin tekrar topluma kazandırılması gibi rehabilitasyon ve psikolojik destek hizmetleri de sunulmuştur (Qassam, 2006:95–96). Gazilerin yanı sıra şehitlerin yakınlarını koruma ve gözetme adına kurulan bir de Şehit Sosyal Yardımlaşma Kurumu mevcuttur. Bu kurum İsrail saldırılarında şehit olan insanların varsa dul kalan eşlerinin, yetim kalan çocuklarının ya da ebeveynlerinin sağlık, eğitim vb. ihtiyaçlarının karşılanması için çalışmaktadır. Parti ayrıca eğitim konularında da 16.679 öğrenciye gerek ayni gerek nakdi olarak yardımda bulunmuştur (El-Achkar, 2006: 60). Bu yardımlardan bazıları kitap defter gibi kırtasiye malzemesi şeklinde olurken bazıları direk burs şeklinde olmaktadır.
- Beyrut’un, yaklaşık yarım milyon insan yaşayan Güney banliyösünün çöplerini transfer etmektedir. Bunun sayısal karşılığı günlük ortalama 65 ton çöpün transferidir. Parti, bu çalışmasıyla devletin bölgeye yönelik ihmalini telafi etmiş, çevrenin temiz kalmasına katkıda bulunmuştur. Hizbullah bu hizmeti karşılığında vatandaştan herhangi bir vergi veya harç talep etmemiş, bu faaliyetini partinin yöre halkının temel ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik hizmetlerinin bir parçası olarak devam ettirmiştir. Güney banliyösüne ulaşmayan içme suyunu da yine Hizbullah temin etmektedir. Bunun için bölge çapında 110 su deposu inşa edilmiştir. Bu depolara, pompalar vasıtasıyla günde üç yüz bin litre su doldurulmakta ve bununla on beş bin ailenin temiz su ihtiyacı karşılanmaktadır. 1990 yılı mayıs ayından beri sağlanan bu hizmet için de ücret istenmemektedir. Parti tarımsal faaliyetlere de önem vermekte, bu bağlamda eğitici kurslar, fide dağıtımı, tarla ziyaretleri, zirai kredi, traktör dağıtımı, aşılama kampanyaları, zararlılarla mücadele, balcılık, zirai eğitim merkezleri gibi çalışmalar yürütmektedir. Mesleki eğitim de partinin önem verdiği kamusal faaliyetler arasında yer almaktadır. Köy ve kasabaların su, elektrik, kanalizasyon hatlarının inşası da partinin başlıca faaliyetleri arasında yer almıştır (Qassam, 2006: 95). Hizbullah’ın Sosyal Hizmetler Ağından Sadece İslami Sağlık Komitesi’nin
- 1983–87 Yılları Arasında
- İnşa Ettiği Hizmet Kurumları Çeşit/İsim İnşa Edildiği Bölge İnşa Tarihi Hastaneler Humeyni Hastanesi Baalbek-Beka 1986 Dar el-Hawra Hastanesi (Kadınlar ve Çocuklar İçin)
- Revirler Güney Lübnan el İmam Hasan bin Ali Tayrdabbah 1985 el İmam Hüseyin bin Ali Ayteet 1985 el İmam el-Mehdi el-Gaziye 1986 el İmam el-Hadi Hurbat Sulum 1986 el İmam el-Rida Ayn Buswar 1986
- Revirler Beka Mashghara Mashghara 1985 Suhmur Suhmur 1985 Ayn el-Tinah Ayn el-Tinah 1986 Diş Klinikleri Beyrut/Güney Varoşları el-Ghubairi el-Ghubairi Ana Cadde 1987 Harat Hurayk Harat Hurayk 1987
- Hizbullah’ın bu hamleleri, kazanım elde etmesini sağlarken toplumsal muhalefetin artmasına da vesile olmaktadır. Ülkede son yıllar, Hizbullah’ın daha fazla radikalleşme eğiliminde olduğuna şahitlik etmiştir/etmektedir. Son olarak Hizbullah’ın, Suriye krizinde Esed lehine aldığı kararlar ve krize aktif müdahil olması, gerek Lübnan içinde gerekse dışında kendisine olan desteğinin azalmasını sağlayan bir başka saik olmuştur. Tablo 2: Taif Anlaşması’ndan Önce ve Sonra Meclis’te Mezheplere Ayrılan Kotalar Kaynak: Orhan, 2009: 54 18 1943’teki Milli Misak’a göre Lübnan’da cumhurbaşkanı Marunilerden, başbakan Sünnilerden, meclis başkanı da Şiilerden seçilmektedir. Saad Hariri’nin yerine Necip Mikati 2011’de başbakan olmuş ve Hizbullah’ın liderliğini yaptığı 8 Mart grubu 2011’den 2013 Mart ayına kadar meclisi domine etmiştir. İki blok arasındaki vekil sayılarında değişiklikler olmuş ve 8 Mart grubu daha kalabalık bir hale gelmiştir.
- Arap Baharı kapsamında Ortadoğu’da başlayan ve aradan üç yıldan fazla bir süre geçmesine rağmen Suriye’de hala devam eden kriz karşısında Hizbullah, birtakım kaygılardan dolayı Suriye ile yan yana hareket etmeye başlamıştır. Suriye sorununu bir varlık mücadelesine çeviren Hizbullah, bundan çok kısa bir süre öncesine kadar sahip olduğu popülariteyi kaybetmeye başlamıştır. 2000 yılında İsrail’in Lübnan’dan çekilmesini sağlayan ve 2006 yılında İsrail’e ciddi bir şekilde prestij kaybettiren Hizbullah özellikle Sünni dünyada da ezilen halkların kahramanı haline gelmişti. 2008’de Lübnan’da yaşanan kriz ve 2012’den itibaren Suriye olaylarına taraf olması Hizbullah’ın hem Lübnan içinde hem de bölgede elini zayıflatan unsurlar olarak öne çıkmıştır.
- 1 de diğer azınlıklardan temsilci bulunacaktı (Fieldhouse, 2006:314). Ancak bu
- Ülkedeki seçim sistemindeki adaletsizlikler halkı Hizbullah’ı desteklemeye iten önemli bir faktör olarak öne çıkmaktadır. Ülkede siyasi ve iktisadi kurumlardan uzak olmanın bir neticesi olarak devlet imkânlarından faydalanamayan Şiiler, diğer birçok mezhebe göre daha mahrum bir hayat sürmüşlerdir. Bu mahrumiyeti kurmuş olduğu sosyal ağla birlikte ortadan kaldırmaya çalışan Hizbullah’ın gayretleri, halkı partiye bağlayan bir başka unsur olmuştur. 15 yıl süren iç savaş ve 10 yıl süren İsrail işgalinde devlet tarafından güvenlikleri sağlanamayan Şiiler, Hizbullah’ı can ve mal güvenliklerinin hamisi olarak karşılarında bulmuştur. Hizbullah, bu koruyucu kimlikle Şiilerin, 2000’den sonra İsrail’le giriştiği mücadeleyle de halkın gözünde kahraman olmuştur.
- bölgesinde, 2008’den bu yana, silahlanan ve etkilerini artıran Selefi gruplarla
- ALAGHA, Joseph (2007), “Hizbullah, Silahlı Mücadeleden İktidar Partisine”, Çev: Kadriye Göksel, İstanbul: Doğan Kitap.
- AYHAN, Veysel (2009), “Lübnan’da Ulusal Birlik Hükümeti: Bir Siyasal Sürecin İç ve Dış Aktörler Bağlamında Analizi”, Ortadoğu Analiz Dergisi, 1 (12), 61–70.
- ATLIOĞLU, Yasin (2008), “2008 Yılında Suriye ve Lübnan’ın Kronolojisi”, BİLGESAM,, http://www.bilgesam.org/tr/index.php?option=com _content&view=article&id=248:2008-yilinda-suriye-ve-luebnann kronolojisi& catid=77: ortadogu-analizler&Itemid=150, Erişim Tarihi: 03.04.2010.
- BAĞLIOĞLU, Ahmet (2008), “Lübnan’ın Tarihsel Dokusu ve Yönetim Anlayışındaki Mezhebi Etkiler”, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 13 (1), 13–36.
- BORAN, Yıldırım (2007), Lübnan’daki İran Hizbullah, İstanbul: Siyah Beyaz Basın Yayın Dağıtım.
- ÇİYAN, Hakkı Yılmaz (2007), “Manda İdaresinden Sonra Lübnan ve Türkiye-Lübnan İlişkileri”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- DEMİREL, Emin (2000), “Dünyada Terör, Birileri Böyle İstedi”, 3.Baskı, İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
- DEVELİOĞLU, Ferit (1996), “Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat”, 13. Baskı, Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları.
- DOĞAN, Mehmet D. (2005), “Büyük Türkçe Sözlük”, 2. Baskı, İstanbul: Pınar Yayınları.
- EL-ACHKAR, Reine (2006), “Lebanon and Hezbollah, From Militia to Political Party”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, University of Massachusetts Lowell.
- ERDİN, Murat (2002), “Hizbullah ve Hamas”, 2. Baskı, İstanbul: Kastaş Yayınevi.
- FADLALLAH, Muhammed (1996), “İslami Hareket, İlkeler ve Sorunlar”, Çev: Vahdettin İnce, İstanbul: Ekin Yayınları.
- FIELDHOUSE, David (2006), “Western Imperialism in the Middle East 1914–1958”, New York: Oxford University Press.
- HARİTA–1 (t.y.), “Beqaa Valley” http://www.kaloustian.eu/Lebanon Beirut/index%20Beqaa%20 Valley%20 Lebanon.htm, Erişim Tarihi: 16.05.2010.
- HAMZEH, A. Nizar (1993), “Lebanon's Hizbullah: From Islamic Revolution to Parliamentary Accommodation”, Third World Quarterly, 14 (2), 321–337.
- HİZBULLAH, (2006), İstanbul: Birey Yayınları.
- KUTUP, Seyyit (1991), “Fizılâl-il Kur’an”, Çev: Salih Uçan ve diğerleri, 8.Cilt, İstanbul: Dünya Yayıncılık.
- -----------------(2003), “Fizılâl-il Kur’an”, Çev: Salih Uçan ve diğerleri, 3.Cilt, İstanbul: Dünya Yayıncılık.
- MUTAHHARÎ, Murtaza (1995), “İslam Devrimi”, Çev: Ali Emiroğlu, 2. Basım, İstanbul: Pınar Yayınları.
- NORTON, A. Richard (2007), “Hizballah and the Israeli Withdrawal From Southern Lebanon”, Journal of Palestine Studies, 30 (1), 22–35.
- ODEH, B. J. (1986), “Lübnan’da İç Savaş”, İstanbul: Belge Yayınları.
- ORHAN, Oytun (2009), “Lübnan Seçim Sonuçları Ne Anlam İfade Ediyor”, Ortadoğu Analiz Dergisi, 1 (7–8), 52–63.
- PRADOS, Alfred (2007), “Lebanon”, Congressional Reseacrh Service, Washington: The Library of Congress.
- QASSAM Naem (2006), “Hizbullah Bir Hareketin Anlatılmamış Öyküsü”, Çev: Muharrem Tan, İstanbul: Kesit Yayınları.
- SWANSON, N. William (2008), “Hezbollah’s Nasrallah: The ‘Great Man’ of the Levant”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Iowa State University. ZAMIR, Meir (1985), “The Formation of Modern Lebanon”, Beckenham: Croom Helm Ltd.
