Author :
Abstract
Sayı ve sayma kavramlarının kökeni insanlık tarihi kadar eskidir. Henüz alfabetik sistemlerin oluşmadığı dönemlerde bile insanoğlu, çakıl taşlarıyla objeleri eşleştirme, tahta ya da kemik parçalarına çentik atma gibi basit yöntemlerle sayıları belirtebiliyordu. Bu çalışmada önce, sayı ve sayma kavramlarının tarihine kısaca değinildikten sonra, bilinen en eski sayı sistemlerini oluşturan Mısır ve Mezopotamya’da sayı sistemleri ve aritmetik işlemlere değinilecektir. Ardından Yunan ve Roma’da sayı sistemleri ve aritmetik işlemlerin nasıl gerçekleştirildiği anlatılacaktır. Bu sayede Eskiçağ’da matematik ve aritmetiğin seyrinin takip edilmesi amaçlanmaktadır. Son olarak günümüz matematiğinde önemli bir yeri olan Eucleides’in asal sayılarla ilgili geliştirdiği ve kendi adıyla anılan algoritması anlatılacaktır.
Keywords
Abstract
History of number and counting concept is as old as human history. Humankind could remark numbers by using simple ways such as mapping objects with plebles, notching small woods or bones even in periods when the alphabetical systems didn’t exist. In this work, first of all we will mention history of number and counting briefly and then we will tell number systems and aritmetic of Egypt and Mesopotamian people who made the oldest ones. Then we will tell the number systems and aritmetik of ancient Greek and Roma. In this way we aim to put forward generally mathematics and arithmetic in Ancient age. In the last part of this work we will mention the Euclideian algorithm, which was developed by him about prime numbers and known by his own name.
Keywords
- Bordreuil, Pierre; Briquel-Chatonnet, Françoise; Michel Cecile, Tarihin Başlangıçları: Eski Yakındoğu Kültür ve Uygarlıkları, Alfa, İstanbul, 2015
- Boyer, Carl B., A History Of Mathematics, Wiley International Edition, New York, London, Sydney, 1968
- Burton, D.M., The History Of Mathematics An Introduction, Seventh Edition, The McGraw-Hill Companies, New York, USA, 2011
- Erdoğan, Eyüp, “Platon ve Aristoteles’in Bilimlere İlişkin Sınıflamaları”, Flsf Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, sayı 7, 2009, s.137-162
- Eves, J.H., An Introduction to The History Of Mathematics With Culturel Collections, Sixth edition, Saunders College Pudlising, 1953
- Fitzpatrick, R., Euclid’s Elements Of Geometry, 2007, Erişim: http://farside.ph.utexas.edu/Books/Euclid/Euclid.html, Erişim Tarihi: 07.04.2018
- Herodotos, Tarih, (Çev. Müntekim Ökmen), İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2012
- Hodking, L., A History Of Mathematics From Mesopotamia to Modernity, Oxford University Press, Oxford, 2005
- Imhausen, A., Mathematics in Ancient Egypt, Princeton University Press, Princeton and Oxford, 2016
- Imhausen, A., Robson, E., Joseph, D., Plofker, K. and Berggren, J.L., The Mathematics Of Egypt, Mesopotamia, China, India, and Islam, Princeton University Press, Princeton and Oxford, 2007
- Katz, V.J., A History Of Mathematics, An Introduction, Second Edition, Addison Wesley, USA, 1998
- Klein, J., Greek Mathematical Thought and The Origin Of Algebra, Dover Publications, New York, 1968
- Koç, C., “Öklid Algoritması”, Matematik Dünyası, 1994, Sayı 1, s. 2-5
- Mankiewicz, R., Matematiğin Tarihi, Güncel Yayıncılık, İstanbul, 2002
- Merzbach U.C., Boyer C.B., A History Of Mathematics, Third Edition, John Wiley and Sons, Inc., Hoboken, New Jersey, 1991
- Platon, Devlet, (Çeviren: Cenk Saraçoğlu - Veysel Atayman), Bordo- Siyah, İstanbul, 2005
- Platon, Şölen – Lysis, (Çev. Azra Erhat & Sebahattin Eyüboğlu), Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul, 2000
- Sayılı, Aydın, Mısırlılarda ve Mezopotamyalılarda Matematik, Astronomi ve Tıp, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Kültür Merkezi Yayını, sayı 47, Ankara, 1991, s.11
- Topdemir, Hüseyin Gazi, “Aristoteles'in Doğa -Fizik Felsefesî”, Felsefe Dünyası, 2004/1, Sayı 39, 3-19
- Varadarajan, V.S., Algebra In Ancient And Modern Times, Vol 12, Hindustan Book Agency, 1998
- www.tdk.gov.tr. Erişim tarihi: 10.03.2018
