Author :
Abstract
Araştırmanın konusunu, “Bolu ovasını, güneyden çerçeveleyen nispeten yüksek sahalarda kurulmuş, geçici kır yerleşmeleri güzlelerden ‘Karacasu güzlesi’ oluşturmaktadır. Bu araştırmanın amacı, Bolu ovasının güneyinde yüksek sahalarda yer alan geçici kır yerleşmeleri yaylaları ile daimi kır yerleşmeleri köyler arasında bulunan, ilkbahar mevsiminin başlarında, daha uzun bir süre de sonbahar (güz) mevsiminde yerel halkın kullandığı, ülkemizin belirli birkaç yöresinde mevcut, “güzle” adı verilen geçici kır yerleşmelerinin, değişen beşeri şartlara bağlı olarak fonksiyonel değişimine, Karacasu güzlesi (Bolu) örneği ile dikkat çekmektir. Bu bağlamda, Bolu ovasının güneyinde nispeten yüksek sahalarda mevcut, geçici kır yerleşmeleri olan güzlelerden, Karacasu güzlesinin, coğrafî özelliklerini ve bu özelliklerinin kazanılmasında etkili olan fizikî ve beşerî coğrafya şartlarını, buna bağlı olarak beliren fonksiyonel özelliklerini açıklamak; özellikle de, günümüze gelene kadar geçen süre içinde, başta beşeri coğrafya şartlarındaki değişime bağlı olarak günümüzde kazandığı fonksiyonel özelliklerini ortaya koymaktır. Kuruluşunda, ait oldukları köylerde tarımın yanında hayvancılık ile uğraşan nüfusun yaylalarına çıkmadan önce ilkbahar mevsiminde kısa bir süre; sonbahar mevsiminde yaylalardan inerken köye gitmeden önce nispeten daha uzun süre konaklanan güzlelerin günümüzde bu özelliklerini önemli ölçüde kaybettikleri görülmektedir. Bu güzlelerden, konumuzu teşkil eden Karacasu güzlesi, günümüzde ait olduğu köyün, geçen süre içinde köy statüsünü kaybedip belde olması nedeniyle ve ekonomik faaliyetlerindeki farklılaşmaya bağlı olarak yaz mevsiminde adeta bir sayfiye yeri niteliği kazanmıştır. Kuvvetle muhtemel yakın gelecekte de, yayla turizmi ve rekreasyonel faaliyetler açısından yüksek potansiyel ortaya koyan bu saha, önceden köy olan Karacasu beldesinin uzak bir mahallesi olacaktır.
Keywords
Abstract
The subject of the present study is Karacasu ‘Güzlesi’, one of the temporary rural settlements established on the relatively higher areas to the south of Bolu plain. The aim of the study is to draw attention to the functional change of ‘güzle’ -which are temporary rural settlements situated between temporary rural settlement plateaus and permanent rural settlement villages in a couple of certain areas in our country where local people commonly lodge for shorter periods of time in the early spring and for extended periods especially in the autumn; hence its name ‘güzle’ which means ‘to lodge at a place throughout autumn’. In this context, this paper aims to examine and reveal the physical and human geography conditions that provide the geographical properties of particularly Karacasu Güzlesi and therefore its functional properties, and the gradually emerged functional change depending on the alteration in human activities. The Güzle have considerably lost their specific function of serving as a place for the local population who are engaged in farming and ranching to lodge prior to moving to the plateaus early in the spring for shorter periods of time, and after leaving the plateau for the village in the autumn for extended periods. In particular, Karacasu Güzlesi has almost acquired the quality of a recreational resort during summer as the village which it is connected to has acquired a higher local administrative status and has become a town, and the rural economic activities have gradually diversified in the region. It seems quite possible that in the near future the area which has recently disclosed great potential for plateau tourism and recreational activities will become a remote district of Karacasu Town.
Keywords
- Dönmez, Y. (1984). Umumi Klimatoloji ve İklim Çalışmaları. İstanbul Üniversitesi Yayın No. 2505, Coğrafya Enstitüsü Yayın No. 102.
- Emiroğlu, M. (1976). Bolu’da geçici bir yerleşme tipi ‘’güzle’’. Coğrafya Araştırmaları Dergisi, 8, Ankara Üniv. Basımevi.
- Emiroğlu, M. (1977). Bolu’da yaylalar ve yaylacılık. Ankara Ün. Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi Yayınları, No. 272, Ankara.
- Gözenç, S. (1979). Bolu Depresyonu ve Yakın Çevresinde Araziden Faydalanma. İstanbul Ün. Yayın No. 2598, Coğrafya Enstitüsü Yayın No. 108, İstanbul.
- Kantürer, O. (2016). Bolu havzasında yer alan geçici kır yerleşmelerinin coğrafî özellikleri ve turizm Potansiyelleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, (USBES Özel Sayı II), 1339-1375, Bolu.
- Şekil 1: Bolu havzasında kır yerleşmelerinin dağılış haritası (Kantürer, 2016)
- FOTOGRAFLAR Foto 1: Karacasu güzlesi’nin kuşbakışı görünümü (Googlee earth ‘den alınmıştır, 2019)
- Foto 2: Karacasu güzlesinin doğu girişinde kademe düzlüğüne tekabül eden sahada yer alan mera alanı (2019).
- Foto 4: Karacasu güzlesinin doğu girişinde yer alan altı taş üst kısmı dizeme tarzı ahşap eski bir Güzle meskeni (2019)
- Foto 5: Karacasu güzlesinde yer alan, bahçesi ahşap çit ile çevrili, ahşap malzeme kullanılarak yapılmış eski tip bir mesken (2019)
- arka kısmında ahşap eski mesken tipi; sağında tuğla ile yapılmış yeni mesken (2019).
- Foto 7: Karacasu güzlesinde, bahçesi kafes tel ile çevrili ve yeni yapılmış olan, çatı katı dahil üç katlı bir mesken (2019). Foto 8: Karacasu güzlesinin ortak kullanılan fırını (2019).
