ÖZEL EĞİTİM ÖĞRETMENLERİNİN ÖZEL GEREKSİNİMLİ BİREY VE ÖZEL EĞİTİM KAVRAMLARINA YÖNELİK METAFORİK ALGILARI
Author :
Abstract
Bu araştırmanın amacı; özel eğitim öğretmenlerinin “özel gereksinimli birey” ve “özel eğitim” kavramlarına yönelik oluşturdukları metaforları belirlemektir. Araştırma özel eğitim öğretmenleriyle gerçekleştirilmiştir. Toplamda 138 özel eğitim öğretmeninden veri toplanmıştır. Araştırmada araştırmacı tarafından hazırlanan metafor anket formu kullanılmıştır. Veri toplama aracında bulunan sorular şunlardır: “Özel gereksinimli birey…..gibidir. Çünkü;…..” ve “Özel eğitim ….. gibidir. Çünkü; …...”. Öğretmenlerin özel gereksinimli birey kavramına ilişkin 57 farklı metafor, özel eğitim kavramına ilişkin ise 74 farklı metafor ürettikleri görülmüştür. Özel gereksinimli bireye ilişkin metaforlar “somut bir varlık/nesne olarak özel gereksinimli birey, soyut bir varlık olarak özel gereksinimli birey, doğaya ilişkin metaforlarla özel gereksinimli birey, yer/mekana ilişkin metaforlarla özel gereksinimli birey” olmak üzere dört kategoride incelenmiştir. “Özel eğitim” kavramına ilişkin metaforlar ise “bir eylem/süreç olarak özel eğitim, somut bir varlık/nesne olarak özel eğitim, soyut bir varlık olarak özel eğitim, bir yer/mekân olarak özel eğitim ve doğa kategorisine ilişkin metaforlarla özel eğitim” olmak üzere beş kategoride incelenmiştir. Özel eğitim öğretmenleri “özel gereksinimli birey” kavramını çoğunlukla bebek, çiçek, melek metaforlarıyla; “özel eğitim” kavramını ise çoğunlukla açıkladıkları görülmüştür.
Keywords
Abstract
The study had an attempt to explore the special education teachers’ metaphors for the concepts of “individual with special needs” and “special education”. 138 special education teachers participated in the study. In the study, metaphor questionnaire form prepared by the researcher was utilized. The questions in the data collection tool are as follows: “Individual with special needs is like…… Because;…” and “Special education are like……... Because; … . ”. The findings showed that teachers produced 57 metaphors for the concept of ‘individual with special needs’ and 74 metaphors for the concept of ‘special education’. Metaphors for individuals with special needs were divided into four categories: Individual with special needs as a concrete entity/object, Individual with special needs as an abstract entity, Individual with special needs with metaphors regarding nature, Individual with special needs with metaphors regarding place/space”. Metaphors for the concept of special education was divided into five categories: Special education as an action/process, Special education as a concrete entity/object, Special education as an abstract entity, Special education as a place/space, and Special education with the metaphors regarding nature. Special education teachers explained the concept of individual with special needs with metaphors such as tree, flower, fingerprint, normal individual, and flightless bird while they explained the concept of special education with metaphors such as
