KONAKLAMA İŞLETMELERİNDE ÇALIŞAN KADINLAR AÇISINDAN TOPLUMSAL CİNSİYET ALGISININ İŞ YAŞAM DENGESİ ÜZERİNE ETKİSİ: ALANYA UYGULAMASI
Author :
Abstract
Çalışma yaşamında birçok zorlukla mücadele etmek durumunda kalan kadınların varlığı bilinen bir gerçektir. Toplumsal cinsiyet kalıplarının çoğu zaman çalışma yaşamında kadınların varlığını belirlemede etkili olduğu gerçeğini göz ardı etmek mümkün değildir. Öte yandan iş yaşam dengesini kurmakta daha çok zorlananların yine kadınlar olduğunu yapılan çalışmalar ortaya koymaktadır. İş yaşam dengesi farklı bağlamlarda akademik çalışmalarda kendisine yer bulmaya devam ederken toplumsal cinsiyet perspektifinden ele alındığı çalışmalar ise oldukça sınırlıdır. Konuya toplumsal cinsiyet perspektifinden bakılması isteği bu çalışmanın hayata geçirilmesinde belirleyici olmuştur. Bu bağlamda çalışmada amaçlanan toplumsal cinsiyet algısının iş yaşam dengesine olan etkisini ortaya koymaktır. Araştırma turizm sektöründe konaklama işletmelerinde çalışan kadınlar üzerinde gerçekleştirilmiştir. Nicel araştırma yöntemi ile yürütülen çalışma kapsamında Alanya’da faaliyet gösteren 3, 4 ve 5 yıldızlı işletmelerde çalışan 172 kadına anket uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlar arasında çalışmaya katılan kadınların yönetim kademelerinde yalnızca erkeklerin bulunmasını olumsuz karşıladıkları ve iş yaşam dengesini sağlamada genel itibariyle başarılı oldukları ve bunun sektörde edinilen tecrübeyle ilişkili olduğu, medeni duruma göre toplumsal cinsiyet algısında farklılıkların olduğu ve son olarak toplumsal cinsiyet farkındalığının iş yaşam dengesi kurmada olumlu etkisi olduğu bulgularına ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
It is a known fact that there are women who have to struggle with many difficulties in working life. It is not possible to ignore the fact that gender stereotypes are often effective in determining the presence of women in working life. On the other hand, studies reveal that it is women who have more difficulties in establishing a work-life balance. While work-life balance continues to find its place in academic studies in different contexts, studies that deal with gender perspective are quite limited. The desire to look at the subject from a gender perspective has been decisive in the implementation of this study. In this context, the aim of the study is to reveal the effect of gender perception on work-life balance. The research was carried out on women working in accommodation businesses in the tourism sector. Within the scope of the study carried out with the quantitative research method, a questionnaire was applied to 172 women working in 3, 4 and 5 star businesses operating in Alanya. Among the results obtained, it was seen that the women participating in the study negatively perceived the presence of only men in the management levels, and they were generally successful in providing work-life balance, and this was related to the experience gained in the sector. On the other hand, it has been found that there are differences in gender perception according to marital status and that gender awareness has a positive effect on establishing work-life balance.
Keywords
- Abendroth, A. K. & Dulk, L. (2011). Support for the work-life balance in Europe: the impact of state, workplace and family support on work-life balance satisfaction. Work, Employment and Society, 25(2) 234–256.
- Adisa, T. A., Abdulraheem, I. & Isiaka, S. B. (2019). Patriarchal hegemony: Investigating the impact of patriarchy on women’s work-life balance. Gender in Management: An International Journal, 34 (1), 19-33.
- Ak, M. ve Okur Çakıcı, F. (2018). Çalışan kadınların toplumsal cinsiyet algısı: Gümüşhane’de çalışan kadınlar üzerine bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 22 (9), 253-276.
- Alrwajfah, M. M., Almeida-García, F. & Cortés-Macías, R. (2020). Females' perspectives on tourism's impact and their employment in the sector: The case of Petra, Jordan. Tourism Management, 78, 104069.
- Altıok Gürel, P. (2018). İş-yaşam dengesini sağlayan faktörlerin kadın akademisyenler için belirlenmesi: Lojistik regresyon analizi. Kadın Araştırmaları Dergisi, (16), 31-44.
- Altınova, H. H. ve Duyan V. (2013). Toplumsal cinsiyet algısı ölçeğinin geçerlik güvenirlik çalışması. Toplum ve Sosyal Hizmet. 24 (2), 9-22.
- Altuntaş O. ve Altunova, H. H. (2015). Toplumsal cinsiyet algısı ile sosyo- ekonomik değişkenler arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Turkish Studies, 10(6), 83-100.
- Apaydın, Ç. (2011). Öğretim Üyelerinin İşe Bağımlılık Düzeyi ile İş-Yaşam Dengesi ve İş-Aile Yaşam Dengesi Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Ayçiçek, V. (2020). Kadınlarda Toplumsal Cinsiyet Algısı, Psikolojik İyi Oluş Ve Benlik Saygısı Arasındaki İlişkiler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Arel Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
- Bakıcı, B. & Aydın, E. (2020). Türkiye’de kadın çalışanların iş yaşam dengesini şekillendirmede ataerkilliğin rolü. Economics, Business and Organization Research, 2(2), 82-98.
- Borah, N. & Bagla, N. (2016). Work-life balance: Assessing perceptions. Journal of Indian Management, 13(3), 112-119.
- Connell, R. W. (2005). Work/life balance, gender equity and social change. Australian Journal of Social Issues, 40(3), 369-383.
- Costa, C., Bakas, F. E., Breda, Z. & Durao, M. (2017). ‘Emotional’ female managers: How gendered roles influence tourism management discourse. Journal of Hospitality and Tourism Management, 33, 149–156.
- Dumanlı, D. (2011). Reklamlarda toplumsal cinsiyet kavramı ve kadın imgesinin kullanımı; bir içerik analizi, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi (2), 133-149.
- Eyüboğlu, D. (2000). Bankacılık Sektöründe Cinsiyete Dayalı Ayrımcılık. KSSGM Yayınları.
- Felstead, A., Jewson, N., Phizacklea, A. & Walters, S. (2002). Opportunities to work at home in the context of work–life balance. Human Resource Management Journal,12 (1), 54–76.
- Ferguson, L. & Alarcon, D.M. (2015). Gender and sustainable tourism: Reflections on theory and practice. Journal of Sustainable Tourism, 23(3), 401-416.
- Greenhaus, J. H., Collins, K. M. & Shaw, J. D. (2003). The relation between work– family balance and quality of life. Journal of Vocational Behaviour, 63 (3), 510–31.
- Gökçil, T. (2019). Girişimcilik ve Kadın Girişimciliği İş Yaşam Dengesinde Engel ve Fırsat Analizi: Konya İli Örneği, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, KTO Karatay Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Gregory, A. & S. Milner (2009). Editorial: Work–life balance: A matter of choice? Gender, Work and Organization, 16(1), 1-13.
- Haar, J. & Spell, C. S. (2003). Where is the justice? Examining work–family backlash in New Zealand: the potential for employee resentment. New Zealand Journal of Industrial Relations, 28 (1), 59–75.
- Kalliath, T. & P. Brough, P. (2008). Work–life balance: A review of the meaning of the balance construct. Journal of Management & Organization, 14(3), 323-327.
- Kaliannan, M., Perumal, K. & Dorasamy, M. (2016). Developing a work-life balance model towards improving job satisfaction among medical doctors across different generations. The Journal of Developing Areas, 50(5), 343351.
- Karkoulian, S., Srour, J. & Sinan, T. (2016). A gender perspective on work-life balance, perceived stress, and locus of control. Journal of Business Research, 69(11), 4918-4923.
- Koç, B. & Uşaklı, A. (2022). Kadın çalışanların turizm sektöründen ayrılma nedenleri: Keşifsel bir araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 10(1), 589-609.
- Kozak, E. (2020). Çalışan Kadınların İş Yaşam Dengesi Üzerine Sosyolojik Bir Analiz: Turizm Sektörü Örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Küçükusta, D. (2007). Konaklama işletmelerinde iş-yaşam dengesi sorunları ve çözüme yönelik yaklaşımlar. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(3), 243-268.
- Lockwood, N. R, (2003). Work/life balance: Challenges and solutions. HR Magazine, 2, 2-10.
- Rasmussen, J. M., Najarian, M. M., Ties, J. S., Borgert, A. J., Kallies, K. J. & Jarman, B. T. (2021). Career satisfaction, gender bias, and work-life balance: a contemporary assessment of general surgeons. Journal of Surgical Education, 78(1), 119-125.
- Sayer, H. (2011). Toplumsal Cinsiyet Eşitliğine Erkeklerin Katılımı. T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü.
- Seval, H. N. (2017). Çalışan kadınların en büyük sınavı: İş-aile yaşamı dengesizliği ve kadın sağlığına etkisi. Bilge Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(2), 184-193.
- Tekin, A. Ö. (2017). Turizm sektöründe toplumsal cinsiyet algısı: Beş yıldızlı otel çalışanları üzerine bir araştırma. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 12(4), 669-684.
- Topgül, S. (2016). İş ve aile yaşamı dengesi(zliği)nin kadın çalışanlar üzerindeki etkileri. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(1), 217-231.
- Tucker, H. & Boonabaana, B. (2012). A critical analysis of tourism, gender and poverty reduction. Journal of Sustainable Tourism, 20(3), 437–455.
- Umutlu, S. (2020). Çalışan Kadınların İş-Yaşam ve İş-Aile Yaşam Dengesinin Tükenmişlik Üzerine Etkisi: Kadın Akademisyenler Üzerine bir Uygulama. Yayımlanmamış doktora tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Urhan, B. (2015). Toplumsal cinsiyete dayalı iş bölümü ve işçi sendikalarında izdüşümleri. Türk Tabipleri Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 15 (56), 22-29.
- Yamuç, V. A. ve Türker, D. (2015). Örgütsel stres kaynaklarının analizi: Bir üretim işletmesinde kadın ve erkek çalışanlar üzerine inceleme. Yönetim Bilimleri Dergisi, 13(25), 389-423. EXTENDED ABSTRACT
