Author :
Abstract
Sanayi Devrimi ve Osmanlı’nın içinde bulunduğu uluslararası buhranlar sebebiyle gümrük vergilerinde yabancılara tanınan imtiyazlar, Osmanlı Devleti’ni Avrupa için açık pazar ve hammadde kaynağı olarak cazibe merkezi haline getirmiştir. Bu cezbedici özellik yabancı tüccarların Osmanlı coğrafyasına yönelmesine sebep olmuştur. Tüccarlara rehberlik etmek ve uluslararası ticareti geliştirmek ve ticarete yön vermek amacıyla süreli yayınlara ihtiyaç duyulmuştur. Tanzimat Dönemi’nden itibaren ticari içerikli birçok gazete, mecmua veya yıllık ortaya çıkmıştır. Bunlardan birisi de konumuza esas olan Şark Ticaret Yıllıkları’dır. 1868 yılından 1945 yılına kadar varlığını uzun süre devam ettiren Şark Ticaret Yıllıkları, Osmanlı’nın son dönemi ve Cumhuriyet Türkiye’sinin ilk yıllarına dair önemli idari, sosyal ve iktisadi veriler sunmaktadır. Uzun süre Annuaire Oriental adıyla yayımlanan yıllıkların zaman içerisinde sahipleri el değiştirmiştir. İlk olarak İstanbul’a dair iktisadi verileri paylaşan yıllıkların içeriği, zamanla bütün Osmanlı coğrafyasını ve akabinde de Rusya ile Balkan ülkelerini de kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Şark Ticaret Yıllıkları, yüzyıllar boyu önemli bir ticaret merkezi olan Sivas’ın idari-sosyal ve iktisadi yapısı hakkında önemli veriler içermektedir. Sivas’a yıllıkların 17’sinde yer verildiği tespit edilmiştir. 19. yüzyılın son çeyreği ile 20. yüzyılın ilk yarısının Türk siyasi, sosyal ve iktisadi tarihi açısından büyük farklılıklara sahne olmasından dolayı bu çalışmada; II. Abdülhamid, II. Meşrutiyet ve Cumhuriyet dönemlerinden seçilen birer yıllığın verileri esas alınarak, Sivas merkez sancağının üç farklı dönemdeki iktisadi faaliyetleri, zanaatların yapısı ve geçen zaman içerisindeki değişim ile yeni iş kollarının ortaya çıkması hususunda değerlendirmeler yapılmıştır. Ayrıca şehrin demografik yapısındaki dönüşümün, iktisadi yapısına yansımaları da tarihsel ekseninde ele alınmıştır.
Keywords
Abstract
Due to the Industrial Revolution and the international depression in the Ottoman Empire, the privileges granted to foreigners in customs duties made the Ottoman Empire a center of attraction as an open market and raw material source for Europe. This attractive feature caused foreign merchants to turn to Ottoman geography. Periodicals were needed to guide merchants and to develop international trade and to direct trade. Since the Tanzimat Period, many newspapers, magazines or annals with commercial content have emerged. One of them is the Oriental Commerce Annals, which are the basis of our subject. The Oriental Trade Annals, which continued their existence for a long time, from 1868 to 1945, provide important administrative, social and economic data on the last period of the Ottoman Empire and the first years of the Republic of Türkiye. The annals, which were published under the name Annuaire Oriental for a long time, changed hands over time. The content of the annals, which first shared economic data on İstanbul, was expanded over time to include the entire Ottoman geography and subsequently Russia and the Balkan countries. The Eastern Trade Annals contain important data on the administrative-social and economic structure of Sivas, which has been an important trade center for centuries. It has been determined that Sivas is included in 17 of the annals. Since the last quarter of the 19th century and the first half of the 20th century witnessed great differences in terms of Turkish political, social and economic history, this study evaluates the economic activities of the Sivas central district in three different periods, the structure of crafts, and the changes over time and the emergence of new lines of business, based on the data from one yearbook selected from the periods of Abdulhamid II, the Second Constitutional Monarchy and the Republic. In addition, the reflections of the transformation in the demographic structure of the city on its economic structure are also discussed in a historical context.
