Author :
Abstract
Atasözleri geçmişten günümüze Türkçenin söz varlığı üzerine pek çok veriye sahip olan kalıp sözlerdir. Bu sözlerde, Türk kültürüne ait inanışlar, gelenekler, iyi ve kötü dilekler, uyarılar gibi unsurlar dikkati çekmektedir. Böylelikle bu sözlerle, Türk kültürü ile ilgili bilgileri öğrenme ve bunlardan haberdar olma imkânına sahip olunmaktadır. Ayrıca bu sözler, Türk kültüründeki unsurlara dair bilgiler vermesi yönüyle Türk halkı üzerinde yaptırım gücü oluşturma, uyulması gereken kuralları hatırlatması yönüyle de uyarma vazifesi görmektedir. Atasözleri gerek dil alanında gerekse kültürel anlamda yapılan çalışmalarda, uzun süre araştırıcıların yararlandığı en önemli malzemeler arasında yer almıştır. Bu çalışmada, Türkiye Türkçesinde, ölçünlü dilde, yer alan atasözleri ve bunlar içerisinde yer alan bağlama grupları incelenmiştir. Çalışmada Türkiye Türkçesinde yer alan atasözlerinde “bir…bir(de)”, “dA…dA”, “değil”, “hem…hem(de)”, “ile”, “ister/isterse…ister/isterse”, “kimi…kimi”, “mI/mU…mI/mU”, “ne…ne(de)”, “ve”, “ya…ya(da)” bağlaçları ile bağlama grubu oluşturduğu görülmüştür. Çalışmada öncelikle, sözü edilen bu bağlaçlar sıralanmış, her başlık altında ilgili bağlaç hakkında bilgiler verilmiş, ardından Türk atasözlerinde bu bağlaçlarla kurulan bağlama grupları gösterilmiştir. Buna göre atasözlerinin en çok “ile”, en az “ister/isterse…ister/isterse”, “kimi…kimi”, “ve” bağlacı ile bağlama grubu oluşturduğu tespit edilmiştir. Ayrıca bu atasözlerinde, sözü edilen bağlaçların bağladığı sözcük türleri, sözcük grupları da değerlendirilmiştir. Bu çalışma ile, Türk atasözlerindeki bağlama unsurlarının gösterilmesi ve bu bağlama unsurları ile oluşturulan bağlama gruplarının tespit edilmesi, atasözleri üzerine yapılan çalışmalara bağlama grupları konusunda katkı sağlanması ve dil araştırmaları bakımından daha önce araştırmacılar tarafından değinilmemiş olan bu konu ile ilgili boşluğun doldurulması amaçlanmıştır.
Keywords
Abstract
Proverbs are stereotypes that have many data on the vocabulary of Turkish from the past to the present. In these sayings, elements such as beliefs, traditions, good and bad wishes, warnings belonging to Turkish culture draw attention. Thus, with these sayings, Turkish people have the opportunity to learn and be aware of information about Turkish culture. In addition, these sayings also serve as warnings in terms of giving information about the elements in Turkish culture, reminding the rules that have sanction power on the Turkish people and that must be followed. Proverbs have long been among the most important materials used by researchers in both linguistic and cultural studies. In this study, proverbs in Turkey Turkish, standardized language, and binding groups in them are analyzed. In the study, it was observed that the proverbs in Turkey Turkish form binking groups with the conjunctions “bir…bir(de)”, “dA…dA”, “değil”, “hem…hem(de)”, “ile”, “ister/isterse…ister/isterse”, “kimi…kimi”, “mI/mU…mI/mU”, “ne…ne(de)”, “ve”, “ya…ya(da)”. In the study, firstly, these conjunctions are listed, information about the relevant conjunction is given under each heading, and then the binding groups formed with these conjunctions in Turkish proverbs are shown. Accordingly, it has been determined that the proverbs mostly consist of the conjunction “ile”, and least of the conjunctions “ister/isterse...ister/isterse”, “kimi...kimi”, “ve”. In addition, the types of words and word groups connected by these conjunctions in these proverbs were also evaluated. With this study, it is aimed to show the binding elements in Turkish proverbs and to determine the binding groups formed with these binding elements, to contribute to the studies on proverbs on the subject of binding groups and to fill the gap on this subject, which has not been addressed by researchers in terms of linguistic research.
