Author :
Abstract
Türk Dili geçmişten günümüze kadar milyonlarca insanın izini taşıdığı bir dil olarak zengin ve köklü bir geçmişe sahiptir. Bu geçmiş kendini standart yazı dili haricinde günlük hayattaki ağızlarda da göstermektedir. Türkiye Türkçesi ağızları, Türkçenin tarihî gelişim sürecini ve bölgesel çeşitliliğini yansıtan, aynı zamanda kültürel belleği taşıyan canlı dil unsurlarıdır. Bu ağızlar, sadece dilbilimsel çözümlemeler açısından değil; halkbilimi, sosyoloji, antropoloji ve tarih gibi birçok disiplin açısından da önemli veri kaynakları sunmaktadır. Ağızların sistemli biçimde incelenmesi, Türkçenin ses ve biçim özelliklerinin yanı sıra toplumların yaşam biçimi, değer dünyası ve kültürel sürekliliği hakkında da önemli ipuçları verir. Bu çalışmada, Kahramanmaraş ilinin Andırın ilçesine bağlı beş mahallede yaşayan (Akçakoyunlu, Boğazören, Hacıveliuşağı, Kargaçayırı ve Orhaniye) konuşurlardan derlenen sözlü veriler ışığında Andırın yöresine ait ağız özellikleri, özellikle ünlülerin kullanımı açısından ele alınmıştır. Sonuçlar, bu sınırlılıklar doğrultusunda ele alınmalıdır. Saha araştırmasına dayanan bu çalışmada, ağız özelliklerini koruduğu düşünülen, çoğunluğu elli yaşın üzerinde, okuma-yazma bilmeyen veya ilkokul düzeyinde eğitim görmüş, özellikle yaşadığı çevreden uzun süre ayrılmamış konuşurlarla görüşülmüştür. Kayıtlar ses kayıt cihazıyla alınmış; derlenen veriler Turkish Studies transkripsiyon fontuyla yazıya aktarılmış ve fonetik düzlemde çözümlenmiştir. Ağızların sistematik olarak belgelenmesi, hem dilin yaşayan varyantlarını kayıt altına almak hem de ağızların zamanla yok olmasının önüne geçmek açısından büyük önem taşımaktadır. Bu yönüyle çalışma, dilbilime olduğu kadar disiplinler arası araştırmalara da katkı sunmayı hedeflemektedir.
Keywords
Abstract
The Turkish language has a rich and deep-rooted history, bearing the traces of millions of people from past to present. This history manifests itself not only in the standard written language but also in the dialects of daily life. Turkish dialects in Türkiye are living linguistic elements that reflect the historical development and regional diversity of Turkish, while also carrying cultural memory. These dialects provide important data sources not only for linguistic analysis but also for many disciplines such as folklore, sociology, anthropology, and history. Systematic examination of dialects provides important insights into not only the phonetic and morphological characteristics of Turkish, but also the lifestyle, values, and cultural continuity of societies. This study examines the dialect characteristics of the Andırın region, particularly in terms of the use of vowels, using oral data collected from speakers living in five neighborhoods (Akçakoyunlu, Boğazören, Hacıveliuşağı, Kargaçayırı and Orhaniye) in the Andırın district of Kahramanmaraş province. The results should be considered in light of these limitations. This study, based on field research, interviewed speakers believed to have preserved their dialect characteristics, the majority of whom were over fifty years old, illiterate or had only a primary school education, and had not been away from their home communities for extended periods. The recordings were recorded with a voice recorder; the compiled data was transcribed using the Turkish Studies transcription font and analyzed phonetically. Systematic documentation of dialects is crucial both for documenting the surviving variants of a language and for preventing their extinction over time. In this respect, the study aims to contribute to linguistics as well as to interdisciplinary research.
