Author:
Abstract
Molla ‘İsâm, Abdulmelik b. Cemaliddîn el-‘İsâmî b. Sadriddîn b. ‘İsâmiddîn el-İsferâyinî, ilmin merkezi sayılan bir ailenin çocuğu olarak 978/1570 senesinde Mekke’de dünyaya gelmiştir. Daha küçük yaşlardan beri babası ve amcasının yanında Arapça eğitimine başlayan Molla ‘İsâm, birçok âlimin rahle-i tedrisinden geçmiştir. Büyük fedakârlıklarla bitirdiği talebelik hayatından sonra ünü etrafa yayılmış ve ilim ehlinin teveccühünü kazanmıştır. Bütün zamanını ilme ayıran Molla ‘İsâm, elli sekiz yıllık gibi kısa bir ömre altmıştan fazla eser ve yüzlerce talebenin eğitimini sığdırarak 1037/1628 tarihinde Medine’de vefat etmiştir. Onun bu eserlerinden biri Manzûmetu’l-Elğâzi’n-Nahviyye isimli risalesidir. Bu risale kırk beyitten oluşup kırk dokuz bilmece içermektedir. Bu bilmeceler, dilciler arasında yaygın olmayan nahiv meseleleri, şaz ve nadir kullanımlar, çoğunluğun görüşünün hilafına olan konular ve pek de bilinmedik Arap kabilelerinin lügatlarından ibarettir.Bu çalışmada Molla ‘İsâm ve Manzûmetu’l-Elğâzi’n-Nahviyye, adlı eseri hakkında bilgi verilmiştir. Nahiv bilmeceleriyle alakalı olan bu esere geçmeden önce çalışmanın giriş kısmında luğaz konusu ele alınmış ve bu kelimenin sözlük ve ıstılahî anlamları üzerinde durulmuştur. Bununla birlikte Arap edebiyatı ve gramerinde luğazın başlangıcı hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca Molla ‘İsâm’ın bu manzumesini açıklamak için kaleme aldığı Şerhu Manzûmeti’l-Elğâzi’n-Nahviyye, ismindeki şerhine kısaca değinilmiştir. Buna ilaveten Molla ‘İsâm’ın luğazlarını oluştururken esas aldığı nahiv ilminin ilkeleri hakkında da bilgi verilmiştir.
Keywords
Abstract
‘İsam Abdulmelik b. Cemaliddin el-İsami b. Sadriddin b. ‘İsamiddin el-İsferayini The Mollah was born in Mecca as a child of a family, which was accepted as the center of science, in 978/1570. ‘İsam The Mollah who started Arabic training with his father and uncle from the smaller ages received the training from many scholars. After his discipleship life that he finished with the great sacrifices, his famous spread, and he gained the scholars’ complaisance. ‘İsam The Mollah who made all of his time died in Madinah in 1037/1628 as he had more than sixty works and hundreds of disciples’ training in his short life as being fifty eight years. One those works belonging to him is the booklet with the name of Manzûmetu’l-Elğâzi’n-Nahviyye. This booklet consists of forty couplets and includes forty nine riddles. These riddles are nothing more than the syntax issues which are not common among the linguists, exceptional and rare usages, the subjects which are contrary to the view of majority and the wordbooks of Arabic tribes which are unknown well. In this study, the information was given about ‘İsam The Mollah and his work with the name of Manzûmetu’l-Elğâzi’n-Nahviyye. The subject of poetic riddles in the introduction section of study was considered before starting this work related to the syntax riddles, and this word’s lexical and technical meanings were emphasized. Furthermore, the information was given about the beginning of poetic riddle in The Arabic literature and grammar. Moreover, ‘İsam The Mollah’s comment with the name of Şerhu Manzûmeti’l-Elğâzi’n-Nahviyye that he wrote it in order to explain his poem was mentioned briefly. Furthermore, the information was given about the principles of syntax science that ‘İsam The Mollah based it as making his poetic riddles.