Author:
Abstract
İbadetlerde olduğu gibi, günlük hayatta da sağ taraf önemsenmelidir. Kurʼân’da sağ taraftakiler anlamında kullanılan ashâbü’l-meymene ve ashâbü’l-yemîn ifadelerinden sonra meymene ve yemîn sahiplerine verilen mükâfat ve nimetler sayılmıştır. Sünnette de Hz. Peygamber sağ tarafa önem vermiş, başta ibadetler olmak üzere ibadetlerin dışında da sağ tarafı öne almıştır. Üstelik toplum tarafından hoş karşılanan eylem ve durumların tümünde özellikle sağ tarafın kullanılmasını tavsiye ve teşvik etmiştir. Sahâbe de, Hz. Peygamber’in bu noktadaki hassasiyetini göz önünde bulundurarak, sağ tarafa önem vermiş ve ilgili hadisleri uygulama noktasında titizlik göstermiştir. Daha sonraki fakihler de, konuyla alakalı rivayet edilen hadisleri referans göstererek, sağ tarafla ilgili hükümleri belirlemişlerdir. Bu çalışmada Arapça kavramlar olan yemîn, teyâmün, yesâr ve şimâl kavramlarının tarifi ele alınacak, bunların Kurʼân ve sünnetteki yerine vurgu yapılacaktır. Daha sonra sağ tarafın ibadetler dışındaki fıkhî yönüne ve buna verilen öneme değinilecektir. Sağ elle yemek ve içmek konusunun yanı sıra; giyinmek, taranmak, heladan çıkmak ve camiye girmek gibi konuların sağ tarafla yapılmasının hükmüne işaret edilecek, ayrıca İslam ulemasının sağ tarafa olan yaklaşımlarına ve günlük hayattaki uygulamalarına değinilecektir.
Keywords
Abstract
People should give importance to the right side in their daily life as they give in their prayers. In Qur’an, after the statements "aṣḥāb al-maymana" and "aṣḥāb al-yamīn" which are used as people who are at the right side, there are rewards and blessings which are for those people. In Sunnah Prophet Muḥammad gave importance to the right side, mainly in prayers, he gave importance to it apart from the prayers as well. Moreover he advised and encouraged people to use the right side in the actions and situations which are taken kindly by the society. Companions of Prophet Muḥammad took into consideration his sensitivity on this point, and practised it sensitively. Afterwards the scribes stated the decrees about the right side by making reference to the hadiths which were narrated. In this study the descriptions of two Arabic concepts yamīn, tayāmün, yasār and shimāl are going to be discussed and their importance in Qur’an and Sunnah is going to be emphasized. Following that, fiqh-related aspects of the right side apart from the prayers and the importance which is given to it is going to be mentioned. Besides eating and drinking with right hand, the decrees about wearing, combing, entering to a mosque and leaving a lavatory are going to be noted. Additionally the approach to the right side and its practice in daily life by Muslim ulama is going to be touched on.