BÜTÜNSEL BİR TARİH ARAŞTIRMASI: YİRMİNCİ YÜZYILIN İLK ÇEYREĞİNDE İZMİR YAHUDİ CEMAATİ

Author:

Year-Number: 2021-LI
Yayımlanma Tarihi: 2021-04-14 00:44:06.0
Language : Türkçe
Konu : Tarih
Number of pages: 875-909
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

İzmir, 16. yüzyılda küçük bir kasaba görümündeyken, 17. yüzyılda gelişerek ve imparatorluğun önemli bir liman kenti konumuna yükselerek göç almaya başlıyordu. Kente gelenler sadece civar bölgelerde yaşayan Türkler değil, aynı zamanda Rumlar, Ermeniler ve Yahudilerdi. Yüzyıllar içinde yerleşik bir cemaat haline dönüşen Yahudiler, genelde Türkler, Rumlar ve Ermeniler’den sonra İzmir’in en çok nüfusa sahip gruplarından oldular. İzmir Yahudileri diğer etnik gruplarla genelde barış içinde yaşasalar da sosyal, ekonomik, kültürel ve dinsel nedenlerle zaman zaman çatışmalarda bulunuyorlardı. Gayrimüslimler arasında ekonomik rekabet özellikle 18. yüzyıl sonlarında hızlanacak, 19. yüzyıldan itibaren ise Yahudiler’in aleyhinde bazı sonuçlara neden olacaktır. Etnik gruplar arasında belli dönemlerde yaşanan yakınlaşmalar ve çatışmalar, tarihin tek bir temasıyla açıklanamayacak kadar karmaşıktır. Bundan dolayı bütünsel olarak İzmir Yahudilerinin tarihi zorunlu hale gelmektedir. Bu çalışmada İzmir Yahudi cemaatinin sosyal, ekonomik, kültürel tarihi ve bazı siyasal gelişmeler karşısında tutumu incelenmiştir.  Çalışmada 20. yüzyılın ilk çeyreği merkez edinilse de, daha önceki yüzyıllara da uzanılmıştır.

Keywords

Abstract

While it was a small town in the 16th century, İzmir, which developed in the 17th century and became an important port city of the empire, was beginning to receive immigration. Those who came to the city were not only Turks living in the surrounding areas, but also Greeks, Armenians and Jews. The Jews have become a settled community within the centuries, in general, they became one of the most populous groups in Izmir, after Turks, Greeks and Armenians. Although Izmir Jews generally live in peace with other ethnic-religious groups, they were in conflict from time to time for social, economic, cultural and religious reasons. Economic competition among non-Muslims would accelerate especially in the late 18th century, this competition would have some consequences against the Jews since the 19th century. The rapprochements and conflicts between ethnic groups at certain periods are too complex to be explained by a single theme of history. Therefore, the holistic history of Izmir Jews becomes mandatory. This article studies, the social, economic, cultural history of the Jewish community of İzmir and their attitude towards certain political developments. Although this study focuses on first quarter of the 20th century, it also engages the previous centuries.

Keywords