Author:
Abstract
Türk siyasal hayatında ordu-siyaset ilişkileri özellikle modern dönemde her zaman en önemli tartışmalardan birini teşkil etmiştir. 1908 yılında II. Meşrutiyet’in ilanıyla başlayan modern siyaset sürecinde İttihat ve Terakki Partisi’nin militarist eğilimlerinin ve 1913 Babı Ali Baskını ile yani bir askeri darbe ile hükümete el koyması günümüze kadarki siyasal yaşamda ordu siyaset ilişkilerinde belirleyici rol oynamıştır. Cumhuriyet ilan edildikten sonra Atatürk ve kurucu kadroların önemli bir kısmının asker kökenli olmasının da etkisiyle Atatürk ve Tek Parti döneminde bir askeri darbe ve müdahale belirgin olarak görünmese de 1950 seçimleri ile iktidara gelen Demokrat Parti iktidarı 27 Mayıs 1960 Askeri Darbesi ile sona ermiştir. Sonraki dönemde 12 Mart 1971 Askeri Muhtırası ile daha da derinleşen ve gerginleşen ordu siyaset ilişkileri 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi ile Türk siyasetinde önemli bir kırılma noktası olmuştur. Sonuçları ve etkileri siyasal ve toplumsal yaşamın her alanında günümüze kadar devam etmiş olan 12 Eylül Darbesi ve sonrasında oluşan ara rejim dönemi gerek yaşandığı dönemde gerekse de sonraki yıllarda değişik siyasal çevreler tarafından sıkı bir şekilde eleştirilmiştir. Dönem ile ilgili eleştiriler günümüzde de devam etmektedir. 12 Eylül Askeri Darbesi ve Ara Rejim dönemi uygulamalarının sıkı bir eleştirisi Türk solunun önemli misyonlarından biri olmuştur. Bu çerçevede 1971 yılından beri yayın faaliyetlerini sürdürmekte olan ve Türkiye’de sol düşüncenin en önemli yayın organlarından biri olan Türkiye Komünist Partisi (TKP)’nin Sesi Radyosu’nda yer alan yorum ve haberler incelendiğinde dönemin sıkıyönetim uygulamalarına rağmen askeri darbeci cunta yönetiminin ciddi bir eleştiriye maruz kaldığı sürecin nasıl olduğunun ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır. Bu bağlamda, TKP’nin Sesi Radyosu’nda yer alan haber ve yorumlar incelenerek 12 Eylül ve sonrası ara rejim dönemi ortaya konulması hedeflenmetedir. Bu çalışmada doküman analizi tekniği kullanılmıştır.
Keywords
Abstract
In Turkish political life, military-politics relations have always been one of the most important discussions, especially in the modern period. In 1908, The militarist tendencies of the Union and Progress Party in the modern political process that started with the proclamation of the Second Constitutional Monarchy and the seizure of the government by the 1913 Babı Ali Raid, that is, with a military coup, have played a decisive role in the political life of the army until today. After the proclamation of the Republic, with the influence of the military origin of Atatürk and a significant part of the founding cadres, although a military coup d’état and intervention was not apparent during the Atatürk and One Party era, the Democratic Party power, which came to power with the 1950 elections, ended with the military coup d’état on 27 May 1960. In the following period, the military-political relations, which deepened and became more tense with the Military Memorandum of March 12, 1971, became an important breaking point in Turkish politics with the military coup d’état of September 12, 1980. The interim regime period that emerged after the coup d’état of September 12, 1980, whose results and effects have continued until today in all areas of political and social life, have been heavily criticized by different political circles both in the period and in the following years. Criticisms about the period continue today. A strict criticism of the practices of the September 12, 1980 Military Coup d’état and the Interim Regime has been one of the important missions of the Turkish Left. In this context, when the comments and news on the Voice of the Communist Party of Turkey (TKP) Radio are examined, which has been broadcasting since 1971 and is one of the most important media organs of leftist thought in Turkey, despite the martial law practices of the period, the military putsch junta administration appears to be subject to serious criticism. In this study, the news and comments on the Voice of the Communist Party of Turkey (TKP) will be examined and the interim regime period will be revealed on September 12 and after. Document analysis technique was used in this study.