OKULLARIN ÖRGÜT YAPISIYLA ÖĞRETMENLERİN DUYGUSAL BAĞLILIKLARI ARASINDAKİ İLİŞKİDE MESLEKTAŞ LİDERLİĞİNİN ARACILIK ROLÜ
Author :
Abstract
İlişkisel tarama modelindeki bu araştırma, Siirt ili merkez ilçede ortaöğretim okullarında çalışan yönetici ve öğretmenlerin algılarına göre okulların örgütsel yapıları ile öğretmenlerin duygusal bağlılıkları arasındaki ilişkide meslektaş liderliğinin aracı rolünün incelenmesini amaçlamaktadır. Araştırmanın evren Siirt’te 2020-2021 yılında 27 lisede görev yapmakta olan 510 öğretmen ve 105 yöneticiden oluşmaktadır. Araştırmada örnekleme seçimi yapılmamış evrenin tamamına ulaşılmıştır. Araştırmada ölçme araçları olarak “Örgütsel Yapı Ölçeği-Okul Versiyonu, Örgütsel Bağlılık Ölçeği ve Okul İklimi Ölçeğinin Meslektaş Liderliği Alt Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmanın verileri aritmetik ortalama, standart sapma ve Pearson korelasyon analizlerinin yanı sıra path (yol) analizi teknikleriyle incelenmiştir. Araştırma, okulların örgütsel yapısının daha çok mekanik örgüt yapısına benzediğini ortaya koymuştur. Ayrıca, örgütsel yapı ile okul iklimi ve örgütsel bağlılık arasında anlamlı ve orta kuvvette pozitif ilişkiler saptanmıştır. Araştırmada merkezîleşme ve tabakalaşma alt boyutlarının duygusal bağlılık üzerindeki etkisinde meslektaş liderliğinin kısmi aracı role, formalleşme alt boyutunun duygusal bağlılık üzerindeki etkisinde ise meslektaş liderliğinin tam aracı role sahip olduğu belirlenmiştir. Buna göre araştırmada okulların örgütsel yapısının meslektaş liderliği üzerinden öğretmenlerin duygusal bağlılıklarının oluşmasında önemli değişkenlerden biri olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Dolayısıyla okul yöneticilerine öğretmenlerin duygusal bağlılıklarını artırmak amacıyla meslektaş liderliğine ilişkin uygulamaları artırıp teşvik etmeleri önerisinde bulunulabilir.
Keywords
Abstract
This relational survey model research aims to examine the mediating role of collegial leadership in the relationship between the organisational structures of schools and teachers' emotional commitment according to the perceptions of administrators and teachers working in secondary schools in the central district of Siirt province. The population of the study consists of 105 administrators and 510 teachers in 27 secondary education institutions in Siirt city centre in the 2020-2021 academic year. No sampling selection was made in the study and the entire population was reached. ‘Organisational Structure Scale-School Version, Organisational Commitment Scale and Colleague Leadership Subscale of School Climate Scale’ were used as measurement tools in the study. The data of the study were analysed with arithmetic mean, standard deviation and Pearson correlation analyses as well as path analysis techniques. The study revealed that the organisational structure of schools is more like a mechanistic organisational structure. In addition, significant and moderately positive relationships were found between organisational structure, school climate and organisational commitment. In the study, it was determined that collegial leadership had a partial mediating role in the effect of centralisation and stratification sub-dimensions on affective commitment, and collegial leadership had a full mediating role in the effect of formalisation sub-dimension on affective commitment. Accordingly, the study concluded that the organisational structure of schools is one of the important variables in the formation of teachers' affective commitment through collegial leadership. Therefore, it can be suggested that school administrators should increase and encourage practices related to collegial leadership in order to increase teachers' affective commitment.
